Đọc đoạn thơ sau và trả lời các câu hỏi:
"Em thấy không, tất cả đã xa rồi
Trong tiếng thở của thời gian rất khẽ
Tuổi thơ kia ra đi cao ngạo thế
Hoa súng tím vào trong mắt lắm mê say
Chùm phượng hồng yêu dấu rời tay
Tiếng ve trong veo xé đôi hồ nước
Con ve tiên tri vô tâm báo trước
Có lẽ một người cũng bắt đầu yêu."
(SGK Ngữ văn 10 - Chân trời sáng tạo, tr. 6)
Câu 1: Xác định thể thơ.
Câu 2: Hai dòng thơ "Em thấy không, tất cả đã xa rồi/ Trong tiếng thở của thời gian rất khẽ" diễn tả tâm trạng, cảm xúc, suy nghĩ gì của nhân vật trữ tình?
Câu 3: Nhà thơ đã sử dụng những hình ảnh nào để diễn tả khoảng thời gian tươi đẹp, gắn liền với tuổi học trò?
Câu 4: Em hiểu câu thơ "Có lẽ một người cũng bắt đầu yêu" như thế nào?
Câu 5: Đoạn thơ trên đã gợi cho em những cảm xúc gì?
* Gợi ý trả lời các câu hỏi:
Câu 1: Thể thơ tự do.
Câu 2: Hai dòng thơ "Em thấy không, tất cả đã xa rồi/ Trong tiếng thở của thời gian rất khẽ" diễn tả tâm trạng của nhân vật trữ tình về quãng thời gian tươi đẹp đã qua:
+ "Em thấy không, tất cả đã xa rồi": niềm tiếc nuối, nhớ thương về quá khứ xưa kia.
+ "Trong tiếng thở của thời gian rất khẽ": sự chuyển động khẽ khàng của thời gian một đi không trở lại.
=> Nhân vật trữ tình nghĩ về thời thơ ấu mà lòng tràn đầy nỗi nhớ, bâng khuâng, hoài niệm.
Câu 3: Những hình ảnh diễn tả khoảng thời gian tươi đẹp, gắn liền với tuổi học trò "hoa súng tím", "chùm phượng hồng", "tiếng ve".
Câu 4: Câu thơ "Có lẽ một người cũng bắt đầu yêu" có thể hiểu là những rung động đầu đời của học trò khi đang ngồi trên ghế nhà trường.
Câu 5: Đoạn thơ đã giúp người đọc có những hình dung cụ thể về tuổi học trò. Đây là khoảng thời gian hồn nhiên, trong sáng, một đi không trở lại. Đồng thời, là thời điểm luôn in sâu trong kí ức mỗi người. Qua đoạn thơ, ta càng thêm trân trọng những kỉ niệm bình dị, ấm áp bên bạn bè và thầy cô. Từ đó, biết yêu thương, trân quý mọi người hơn nữa.
Để hiểu hơn về tác phẩm Chiếc lá đầu tiên cũng như viết bài văn hay nhất khi gặp chủ đề phân tích, ghi cảm nhận về tác phẩm này, các em tham khảo thêm các bài văn mẫu Cảm nhận Chiếc lá đầu tiên hay nhất hay bài Ghi lại cảm xúc sau khi đọc bài thơ Chiếc lá đầu tiên.... Những bài văn mẫu này đều được tuyển chọn từ các bài hay nhất của các bạn học sinh giỏi và giáo viên biên soạn. Hy vọng các em có được ý tưởng, hiểu bài học hơn.
Đọc đoạn thơ sau và trả lời các câu hỏi:
"Muốn nói bao nhiêu, muốn khóc bao nhiêu
Bài hát đầu xin hát về trường cũ
Một lớp học bâng khuâng màu xanh rủ
Sân trường đêm - Rụng xuống trái bàng đêm.
Nỗi nhớ đầu anh nhớ về em
Nỗi nhớ trong tim em nhớ về với mẹ
Nỗi nhớ chẳng bao giờ nhớ thế
Bạn có nhớ trường lớp, nhớ tên tôi.
"- Có một nàng Bạch Tuyết các bạn ơi
Với lại bảy chú lùn rất quấy!"
"- Mười chú chứ, nhìn xem, trong lớp ấy"
(Ôi những trận cười trong sáng đó lao xao).
"Những chuyện năm nao, những chuyện năm nào
Cứ xúc động, cứ xôn xao biết mấy
Mùa hoa mơ rồi đến mùa phượng cháy
Trên trán thầy, tóc chớ bạc thêm"
(SGK Ngữ văn 10 - Chân trời sáng tạo, tr. 6)
Câu 1: Xác định phương thức biểu đạt chính.
Câu 2: Theo em, các từ ngữ "anh", "tôi" trong đoạn trích chỉ những ai? Nêu tác dụng của việc sử dụng các từ ngữ nhân xưng đó.
Câu 3: Xác định và nêu tác dụng của biện pháp tu từ được sử dụng trong khổ thơ sau:
"Nỗi nhớ đầu anh nhớ về em
Nỗi nhớ trong tim em nhớ về với mẹ
Nỗi nhớ chẳng bao giờ nhớ thế
Bạn có nhớ trường lớp, nhớ tên tôi."
Câu 4: Trong 4 khổ thơ trên, khổ thơ nào tác giả sử dụng đối thoại? Nhận xét về tác dụng của việc sử dụng đối thoại.
Câu 5: Nêu cảm nhận của em về khổ thơ "Những chuyện năm nao [...] tóc chớ bạc thêm".
* Gợi ý trả lời các câu hỏi:
Câu 1: Phương thức biểu đạt chính: biểu cảm.
Câu 2:
- Các từ ngữ "anh", "tôi" đều chỉ nhân vật trữ tình.
- Tác dụng của việc sử dụng các từ ngữ nhân xưng:
+ Giúp tác giả dễ dàng bộc lộ cảm xúc của chính mình trong từng thời điểm, hoàn cảnh.
+ Khiến bài thơ chạm đến trái tim của người đọc. Từ ấy, tìm được sự đồng điệu trong tâm hồn mỗi người.
Câu 3:
- Biện pháp tu từ: điệp từ "nhớ", điệp ngữ "nỗi nhớ"
- Tác dụng:
+ Nhấn mạnh vào nỗi niềm nhớ thương, bồi hồi của chủ thể trữ tình về quá khứ tươi đẹp.
+ Tạo nhạc điệu da diết cho khổ thơ.
Câu 4:
- Khổ thơ sử dụng đối thoại: "- Có một nàng Bạch Tuyết các bạn ơi [...] (Ôi những trận cười trong sáng đó lao xao).".
- Tác dụng: việc sử dụng đối thoại đã:
+ Làm sống động bầu không khí vui nhộn, tinh nghịch nhờ việc trích lại lời của các bạn học sinh.
+ Khiến cho lời thơ trở nên đa dạng, nhiều âm vang, kỉ niệm càng được khơi dậy và đáng nhớ hơn.
Câu 5:
Khổ thơ "Những chuyện năm nao [...] tóc chớ bạc thêm" đã diễn tả chân thực tâm trạng của nhân vật trữ tình:
+ Điệp cấu trúc "Những chuyện năm nao, những chuyện năm nào" kết hợp với điệp ngữ "cứ xúc động, cứ xôn xao biết mấy" góp phần bộc lộ nỗi nhớ, cảm xúc trào dâng.
+ Câu thơ "Mùa hoa mơ rồi đến mùa phượng cháy" gợi nên sự chảy trôi không bao giờ ngừng nghỉ của thời gian.
+ "Trên trán thầy, tóc chớ bạc thêm": thể hiện ước muốn, mong mỏi của chủ thể trữ tình khi tận mắt chứng kiến người thầy kính yêu đang già đi từng ngày.
Đọc đoạn thơ sau và trả lời các câu hỏi:
"Thôi đã hết thời bím tóc trắng ngủ quên
Hết thời cầm dao khắc lăng nhăng lên bàn ghế cũ
Quả đã ngọt trên mấy cành đu đủ
Hoa đã vàng, hoa mướp của ta ơi.
Em đã yêu anh, anh đã xa rồi
Cây bàng hẹn hò chìa tay vẫy mãi
Anh nhớ quá! Mà chỉ lo ngoảnh lại
Không thấy trên sân trường - chiếc lá buổi đầu tiên."
(SGK Ngữ văn 10 - Chân trời sáng tạo, tr. 6, 7)
Câu 1: Xác định thể thơ và phương thức biểu đạt chính.
Câu 2: Em hiểu nội dung hai câu thơ "Thôi đã hết thời bím tóc trắng ngủ quên/ Hết thời cầm dao khắc lăng nhăng bàn ghế cũ" như thế nào?
Câu 3: Cảm nhận về hình ảnh "chiếc lá buổi đầu tiên" trong câu thơ "Không thấy trên sân trường - chiếc lá buổi đầu tiên."
Câu 4: Hai khổ thơ gợi lên trong em những cảm xúc, suy nghĩ gì về tuổi học trò?
* Gợi ý trả lời các câu hỏi:
Câu 1:
- Thể thơ: tự do.
- Phương thức biểu đạt chính: biểu cảm.
Câu 2:
Hai câu thơ "Thôi đã hết thời bím tóc trắng ngủ quên/ Hết thời cầm dao khắc lăng nhăng bàn ghế cũ" tái hiện những tháng ngày học tập dưới mái trường mến yêu với các trò đùa tinh nghịch, trong sáng. Từ đó, bộc lộ tâm trạng tiếc nuối, nhớ thương, hoài niệm của nhân vật trữ tình về khoảng thời gian ấy.
Câu 3:
"Chiếc lá đầu tiên" là hình ảnh có tính biểu tượng. Hình ảnh ấy tượng trưng cho tình cảm đầu đời trong sáng, cho kỉ niệm đẹp đẽ, cho những xao xuyến rung động đầu tiên của tuổi học trò. Thường thường, những thứ "đầu tiên" luôn để lại ấn tượng sâu đậm trong lòng con người. Chính bởi vậy, hình ảnh "chiếc lá đầu tiên" đã thành công gợi lên sự trong trẻo, hồn nhiên, ngây ngô và dòng cảm xúc khó quên.
Câu 4:
Hai khổ thơ đã giúp người đọc thêm trân trọng, yêu mến tuổi học trò:
+ Đây là độ tuổi đẹp nhất của mỗi người, mang đến biết bao câu chuyện tươi đẹp cùng vô vàn kỉ niệm đáng quý.
+ Kí ức thời cắp sách đến trường luôn in sâu trong tâm trí mỗi người và không bao giờ phai.
+ Tuổi học trò sẽ trở nên tươi vui, nhí nhảnh nếu chúng ta biết cân bằng việc học và chơi, biết trân quý những khoảnh khắc đẹp đẽ khi ngồi trên ghế nhà trường.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - HẾT - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Trên đây là những câu hỏi đọc hiểu liên quan đến kiến thức trọng tâm của văn bản. Đừng quên thường xuyên ghé thăm Taimienphi.vn để bỏ túi các bài văn mẫu hay và chất lượng.