1. Mở bài
- Khi sống người ta quan tâm đến danh dự của bản thân, khi chết người ta vẫn rất quan tâm đến cái "tiếng" mà bản thân để lại cho đời, thế mới có câu tục ngữ mà bao đời nay ông cha ta vẫn truyền miệng: "Hùm chết để da, người ta chết để tiếng".
- Đó là quan niệm sống đẹp và sống có ích mà mỗi con người cần phải lưu tâm.
2. Thân bài
* Giải thích câu tục ngữ:
- Hổ dù chết đi rồi nhưng vẫn còn để lại được tấm da quý có ích cho cuộc đời.
- Con người khi sống quan tâm đến danh dự, nhân phẩm của bản thân, sống làm sao cho tốt đời đẹp đạo, được người người yêu mến kính trọng. Có như vậy khi mất đi rồi, tuy thân xác sớm trở thành cát bụi, nhưng những hình ảnh đẹp, những giá trị về một tâm hồn cao quý vẫn luôn tồn tại mãi trở thành tấm gương cho người ở lại học tập, tôn thờ.
=> "tiếng" ở đây theo nghĩa tích cực là tiếng thơm, tiếng vang về một tấm lòng, một nhân cách đẹp. Còn ngược lại, khi còn sống, mà ăn ở thất đức, bị người đời ghét bỏ, thì khi mất đi cái "tiếng" xấu vẫn đeo bám mãi không rời, trở thành nỗi xấu hổ của con cháu.
* Bàn luận về câu tục ngữ:
- Câu tục ngữ là một bài học quý giá, cũng là lời nhắc nhở đầy sâu cay về cái lẽ sống ở đời.
- Ai rồi cũng phải mất đi, cái tồn tại trường tồn với thời gian, sống mãi trong trí nhớ người ở lại chính là cái danh tiếng mà chúng ta có được khi còn sống.
- Người nào khi sống mà được mọi người yêu quý, tôn trọng, nhân cách cao thượng, thì khi mất đi rồi tiếng thơm vẫn lưu mãi muôn đời, được người người tiếc thương, ghi nhớ.
- Kẻ nào khi sống, ăn ở có nhiều khuất tất lỗi lầm, thì khi chết đi rồi cái danh xấu ấy vẫn cứ lưu truyền, thậm chí là ảnh hưởng đến cả đời con, đời cháu.
- Ví dụ về những tấm gương để lại "tiếng" thơm, "tiếng" xấu ở trong lịch sử:
+ Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại, với nhân cách cao đẹp, tấm lòng hy sinh vì Tổ quốc => Lưu danh sử sách muôn đời, được người người kính trọng, yêu quý, trở thành tấm gương sáng cho lớp lớp thanh niên học tập noi theo.
+ Những kẻ bán nước cầu vinh, Lê Chiêu Thống hay Nguyễn Ánh, đều là những kẻ tội đồ của dân tộc, dù đã yên bề dưới lòng đất, nhưng tên tuổi vẫn ngàn đời bị mỉa mai, bêu xấu, chịu sự căm ghét của nhân dân.
* Thực trạng xã hội và bài học rút ra:
- Ngày nay, một bộ phận con người dần coi rẻ những giá trị đạo đức, chạy theo cái vật chất hư vô, quan hệ giữa người với người chỉ toàn lợi dụng lẫn nhau, giao kèo về lợi ích, không có tình nghĩa
=> Là mối nguy hiểm, làm suy đồi xã hội, cần phải loại trừ.
- Với mỗi chúng ta, việc sống trong một xã hội phức tạp là điều phải chấp nhận, thế nhưng chúng ta phải kiên định với những giá trị nhân cách đúng đắn, sống tốt đời đẹp đạo, không bị những cám dỗ tầm thường xô ngã. Để sao cho khi sống chúng ta được mọi người tôn trọng, yêu quý, khi mất đi chúng ta vẫn được mọi người nhớ đến bởi nhân cách và những phẩm chất đạo đức tốt đẹp mà chúng ta giữ vững lúc còn tại thế, để không phải hổ thẹn với con cháu, khiến con cháu có thể ngẩng cao đầu mà nói chuyện với người khác.
3. Kết bài
- Câu tục ngữ của ông cha là một bài học sâu sắc và bổ ích cho mỗi chúng ta, răn dạy chúng ta cách sống trên đời, sống sao cho khi còn tại thế thì có ích cho đất nước cho xã hội, khi mất đi rồi thì để lại tiếng thơm lưu truyền, là niềm tự hào của con cháu.
Phàm là người trong thiên hạ, có ai mà không quan tâm đến danh dự và nhân phẩm của bản thân, đó là cái "tôi" cá nhân, là lòng tự trọng; giữ gìn phẩm giá của mỗi một con người trong xã hội, chân lý ấy từ trước đến nay vẫn chưa từng thay đổi. Khi sống đã vậy, khi chết người ta vẫn rất quan tâm đến cái "tiếng" mà bản thân để lại cho đời, thế mới có câu tục ngữ mà bao đời nay ông cha ta vẫn truyền miệng: "Hùm chết để da, người ta chết để tiếng". Đó là quan niệm sống đẹp và sống có ích mà mỗi con người cần phải lưu tâm.
Câu tục ngữ "Hùm chết để da, người ta chết để tiếng", ý chỉ những giá trị còn tồn tại sau khi con người ta trở về cõi vĩnh hằng. Dẫu là một con hổ, khi sống đã oan hùng, làm chúa sơn lâm, uy phon bốn cõi, thì khi chết đi dẫu xương, thịt nhục rữa, tan biến về với đất mẹ muôn đời, thì cái mà nó để lại ấy là là tấm da quý, đẹp đẽ được người đời hết sức nâng niu trân trọng. Như vậy, con hổ tuy đã chết đi nhưng nó vẫn để lại cho đời một cái gì đó thật đẹp chứ không hoàn toàn về với cõi hư vô. Tương tự con người cũng như vậy, khi sống phải chăng con người quan tâm đến danh tiếng, đến nhân phẩm của bản thân, sống làm sao cho tốt đời đẹp đạo, được người người yêu mến kính trọng...(Còn tiếp)
>> Xem bài mẫu đầy đủ Giải thích câu tục ngữ: Hùm chết để da, người ta chết để tiếng tại đây.