Hãy kể ngắn gọn về một thầy, cô giáo mà em đặc biệt yêu quý.
- HS chia sẻ...
Người giáo viên mà em yêu quý nhất là cô giáo lớp một của em - cô Chín. Cô là người thầy dạy em viết những nét chữ đầu tiên. Cô hiền và yêu thương chúng em lắm. Hằng ngày cô đến lớp rất sớm. Em rất kính trọng và yêu mến cô.
1. Nhận biết: Người kể chuyện ở đây là ai?
- Người kể chuyện ở phần (1) là người họa sĩ.
2. Theo dõi: Sự thay đổi nhân vật người kể chuyện.
- Người kể chuyện ở phần (1) là người họa sĩ, sang đến phần (2) người kể chuyện là An-tư-nai.
3. Theo dõi: Ngôn ngữ đối thoại của các nhân vật.
- Ngôn ngữ đối thoại của thầy Đuy-sen: gần gũi, thân thiện, khích lệ học trò.
- Ngôn ngữ đối thoại của An-tư-nai và những đứa trẻ khác: ngoan ngoãn, lễ phép, hồn nhiên, chân thật.
4. Theo dõi: Những chi tiết miêu tả sự quan tâm, chăm sóc các học trò của thầy Đuy-sen.
- Thầy Đuy-sen bế các em nhỏ qua suối vào trời mùa đông.
- Thầy nghĩ ra chuyện vui để học sinh quên đi buồn phiền, bực tức.
- Đưa An-tư-nai lên bờ chăm sóc khi cô bé bị chuột rút.
- Thầy đoán được An-tư-nai trút lại ki - giắc ở lại trường.
5. Theo dõi: Suy nghĩ, cảm xúc của An-tư-nai về mọi người, về thầy Đuy-sen.
- Về bọn nhà giàu: An-tư-nai nghĩ rằng đó là những người tồi tệ, ngu dốt vì đã xúc phạm thầy Đuy-sen.
-Về thầy Đuy-sen: Thầy là người lạc quan, kiên định, giàu tình yêu thương.
6. Hình dung: Hình ảnh thầy Đuy-sen trong kí ức của An-tư-nai.
Thầy Đuy-sen trong kí ức của An-tư-nai là người chịu khó, yêu thương chăm sóc học trò.
7. Theo dõi: Tình cảm của An-tư-nai và các học trò dành cho thầy Đuy-sen.
- Tất cả học sinh đều yêu quý thầy "vì tấm lòng nhân từ, vì những ý nghĩ tốt lành, vì những ước mơ của thầy về tương lai chúng tôi".
8. Nhận biết: Người kể chuyện ở phần (4) là ai?
Người kể chuyện ở phần (4) là người họa sĩ.
9. Suy luận: Người kể chuyện băn khoăn, trăn trở về điều gì?
Người kể chuyện băn khoăn lo lắng mình sẽ không thể hoàn thành một bức tranh đẹp dành cho người thầy đầu tiên của làng.
1. Xác định người kể chuyện và ngôi kể trong từng phần của đoạn trích.
- Người kể chuyện ở phần (1) và (4) là người họa sĩ cùng quê với An-tư-nai; người kể chuyện ở phần (2) và (3) là An-tư-nai.
- Truyện kể theo ngôi thứ nhất.
2. Các nhân vật người kể chuyện trong đoạn trích có quan hệ với nhau như thế nào?
- Bà An-tư-nai Xu-lai-ma-nô-va và người họa sĩ trẻ là người cùng quê hương.
3. Qua cuộc trò chuyện giữa các bạn nhỏ và thầy Đuy-sen ở phần (2), em hình dung như thế nào về hoàn cảnh sống của An-tư-nai.
Hoàn cảnh sống của An-tư-nai: khó khăn, thiếu vắng tình yêu của cha mẹ.
4. Em hãy đọc kĩ phần (3) của đoạn trích và trả lời câu hỏi sau:
a. Hình ảnh thầy Đuy-sen hiện lên qua lời kể, cảm xúc và suy nghĩ của nhân vật nào?
Trong phần (3) hình ảnh thầy Đuy-sen hiện lên qua lời kể của nhân vật An-tư-nai.
b. Những chi tiết tiêu biểu nào được nhà văn sử dụng để khắc họa nhân vật thầy Đuy-sen?
- Ngôn ngữ đối thoại: Gần gũi, nhẹ nhàng, thể hiện sự quan tâm tới An-tư-nai và các em nhỏ.
- Hành động:
+ Một mình sửa nhà kho thành lớp học.
+ Bế các em nhỏ qua suối giữa mùa đông buốt giá.
+ Kiên trì dạy chữ cho học sinh dù hoàn cảnh thiếu thốn, đơn sơ.
+ Ước mơ học sinh có được tương lai tươi sáng.
c. Khái quát đặc điểm tính cách nhân vật thầy Đuy-sen.
Thầy Đuy-sen là người có mục đích sống cao đẹp, có lòng yêu thương, nhân hậu, vị tha.
5. An-tư-nai đã dành cho thầy Đuy-sen tình cảm như thế nào? Nhờ "người thầy đầu tiên" ấy, cuộc đời An-tư-nai đã thay đổi ra sao?
- An-tư-nai luôn yêu quý, kính trọng, biết ơn người thầy đầu tiên của mình.
- Nhờ "người thầy đầu tiên" ấy, An-tư-nai được học chữ, thoát khỏi cảnh nghèo nàn lạc hậu, được lên thành phố sống và học tập, sau này trở thành một viện sĩ nổi tiếng.
6. Ở phần (4), nhân vật người họa sĩ đã có những ý tưởng gì cho bức tranh vẽ thầy Đuy-sen? Em ủng hộ ý tưởng nào của họa sĩ?
- Một số ý tưởng của người họa sĩ:
+ Vẽ hai cây phong của thầy Đuy-sen và An-tư-nai.
+ Vẽ một đứa bé đi chân không da rám nắng. Nó trèo lên cao thật là cao và ngồi lên cành phong, đôi mắt hân hoan nhìn vào cõi xa xăm kì ảo.
+ Vẽ bức tranh thầy Đuy-sen bế trẻ con qua suối và cạnh đấy, trên những con ngựa no nê hung dữ, những con người đần độn, mũ lông cáo đỏ đi qua đang chế giễu ông.
+ Vẽ người thầy giáo tiễn An-tư-nai lên tỉnh.
- Em ủng hộ ý tưởng vẽ hai cây phong của thầy Đuy-sen và An-tư-nai bởi đó sẽ là bức tranh khắc họa kỉ niệm thời thơ ấu của An-tư-nai và thầy Đuy-sen ở quê hương.
7. Theo em, cách nhà văn thay đổi kiểu người kể chuyện ở các phần trong đoạn trích có tác dụng gì?
- Người kể chuyện là họa sĩ giúp tái hiện câu chuyện về tình thầy trò từ điểm nhìn khách quan, đồng thời bộc lộ những suy nghĩ, cảm xúc của nhân vật về câu chuyện.
- Người kể chuyện là An-tư-nai giúp thể hiện được một cách sâu sắc những suy nghĩ, tình cảm và tâm trạng của nhân vật về người thầy của mình.
=> Việc thay đổi kiểu người kể chuyện ở các phần trong đoạn trích khiến nội dung câu chuyện được nhìn dưới nhiều góc độ, trở nên phong phú và hấp dẫn hơn.
Viết đoạn văn (khoảng 5 - 7 câu) kể lại nội dung của phần (1) hoặc phần (4) văn bản "Người thầy đầu tiên" bằng lời của người kể chuyện ngôi thứ ba.
Người họa sĩ mở tung cửa sổ cho gió mát và ánh bình minh vào phòng. Trong ánh sáng đó, anh đang ngắm kĩ những bản nghiên cứu phác thảo của bức tranh vừa mới khởi công. Nhưng với bản phác thảo nào, anh cũng thấy nó chỉ là một ý đồ. Anh có nhiều ý tưởng về tác phẩm đang dang dở dành cho "Người thầy đầu tiên" trong làng nhưng vẫn cảm thấy băn khoăn lo lắng. Cuối cùng người họa sĩ muốn vẽ một bức tranh sao cho giống hệt như tiếng gọi của thầy Đuy-sen mà đến nay An-tư-nai vẫn còn nghe vẳng lại, dội trong lòng người.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - HẾT - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Đoạn trích Người thầy đầu tiên đã khắc họa thành công hình ảnh thầy Đuy-sen với tấm lòng nhân hậu và trái tim cao cả. Đồng thời, ta cũng cảm nhận được vẻ đẹp phẩm chất của An-tư-nai khi luôn kiên cường, vượt lên số phận. Không biết em có ấn tượng như thế nào về hai nhân vật này? Hãy chia sẻ với thầy cô và bạn bè của mình nhé.
Các bạn có thể tham khảo thêm các bài soạn, văn mẫu lớp 7 khác:
- Em hãy viết đoạn văn (khoảng 5 - 7 câu) kể lại nội dung của phần (1) hoặc phần (4) văn bản Người thầy đầu tiên bằng lời của người kể chuyện ngôi thứ ba
- Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 72, Ngữ văn lớp 7 - Kết nối tri thức với cuộc sống