1. Mở bài:
- Dẫn dắt, giới thiệu tác giả Rô-bớt Phờ-rót và bài thơ "Con đường không chọn".
- Nêu nhận xét khái quát về giá trị của tác phẩm: Bài thơ đã gửi gắm thông điệp sâu sắc, ý nghĩa về những sự lựa chọn của con người trong cuộc sống.
2. Thân bài:
2.1. Chủ đề tác phẩm:
- Bài thơ thể hiện quan điểm, sự băn khoăn của con người giữa những ngã rẽ cuộc đời.
- Thể hiện nỗi niềm trăn trở, tiếc nuối khi phải đưa ra lựa chọn.
-> Bộc lộc ngay từ nhan đề "Con đường không chọn".
2.2. Phân tích tác phẩm:
2.2.1. Nội dung:
a, Các hình tượng:
- Con đường: Là con đường đời, đường dẫn tới thành công của mỗi người.
- Hai lối rẽ: Là ẩn dụ cho những hướng đi khác nhau, buộc con người phải lựa chọn:
+ Đều có điểm giống nhau: cỏ rậm mọc um tùm, có những vệt mòn.
+ Gây ra sự phân vân, bối rối, khiến nhân vật "tôi" cứ "đứng mãi".
- "Biết làm sao, tôi chỉ có thể chọn một mà thôi": Sự tiếc nuối, khi không thể trải nghiệm cả hai lối đi.
-> Trong cuộc sống, ai cũng phải trải qua cảm giác khó khăn khi đứng giữa những lựa chọn.
b, Sự lựa chọn của nhân vật "tôi":
- Nhân vật đã "chọn lối mòn ít có ai đi":
+ Một sự lựa chọn đòi hỏi nhiều can đảm, dũng khí.
+ Mang đến sự chuyển biến, "làm thay đổi tất cả".
- Sự tiếc nuối với con đường không chọn:
+ Tiếng thở dài khi kể lại câu chuyện về "ngày xưa đã lâu lắm rồi".
+ Ước muốn một ngày được quay lại khám phá con đường không được chọn lúc đó.
+ Tự ý thức được sự khó khăn khi việc chọn lại gần như là không thể xảy ra.
-> Tâm lí chung của con người luôn hướng về những thứ đã qua.
2.2.2. Nghệ thuật:
- Thể loại thơ tự do phóng khoáng, giúp cảm xúc không bị bó buộc, thoải mái mà bày tỏ.
- Các hình ảnh ẩn dụ đơn giản, quen thuộc mà giàu ý nghĩa.
- Ngôn ngữ thơ giản dị mà giàu sức gợi.
2.3. Đánh giá:
a, Nội dung:
- Thể hiện tầm quan trọng của những sự lựa chọn trong cuộc sống.
- Niềm băn khoăn, nuối tiếc của con người về sự đúng - sai, trái - phải của những lựa chọn trong quá khứ.
b, Nghệ thuật:
- Thành công đem đến bài thơ giản dị, giàu ý nghĩa.
- Giúp thông điệp của tác giả trở nên dễ tiếp nhận hơn với mọi thế hệ.
3. Kết bài:
- Khẳng định lại giá trị của tác phẩm.
- Liên hệ mở rộng.
Có người đã từng nói: "Lựa chọn của bạn sẽ tạo ra tất cả sự khác biệt trong điều mà bạn muốn đạt được". Vậy nhưng, để đưa ra được một quyết định trong bất kì việc gì đều không dễ dàng. Nó đòi hỏi chúng ta phải xem xét cẩn thận từ chính bản thân cho đến các yếu tố ngoại cảnh. Vấn đề này đã được nhà thơ Mỹ Rô-bớt Phờ-rót diễn đạt lại một cách hết sức gần gũi qua tác phẩm "Con đường không chọn". Bài thơ là một thông điệp sâu sắc, ý nghĩa về những sự lựa chọn của con người trong cuộc sống.
Ra đời vào năm 1915, "Con đường không chọn" đã chiếm được cảm tình của vô số độc giả bởi chủ đề mang tính thời đại mà nó mang đến. Dù là những ngày xa xưa hay cả bây giờ, con người đều gặp khó khăn trước ngã rẽ cuộc đời. Chúng ta thường có xu hướng lựa chọn rồi lại suy nghĩ, hối hận, nuối tiếc, phân vân. Câu hỏi thường trực đặt ra trong đầu con người mỗi khi giải quyết một vấn đề đó là: "Liệu mình có chọn đúng hay không?", "Liệu mình có hối hận hay không?", "Nhỡ làm như kia tốt hơn thì sao?",... Điều này cũng được thể hiện rất rõ qua nhan đề tác phẩm. Nhà thơ đặt là "Con đường không chọn" chứ không phải "Con đường được chọn" chính là để nói về cảm giác tiếc nuối, băn khoăn ấy.
Đầu tiên, dễ thấy thành công của tác phẩm nằm ở những hình ảnh tượng trưng gần gũi, giản dị mà không kém phần sâu sắc. Ngay câu thơ mở đầu, "con đường" đã xuất hiện và "rẽ làm đôi". Đây có thể là đường đi dạo quen thuộc trong rừng mà nhà thơ hay đi cùng bạn, cũng có thể là đường tới thành công trong cuộc đời mỗi người. Hai ngã rẽ chính là biểu tượng cho những định hướng khác nhau, buộc con người phải đưa ra sự lựa chọn. Đôi khi, các "lối" đó được phân chia tốt - xấu rõ ràng, giúp ta dễ dàng quan sát và bước đi. Nhưng trong bài thơ, hai ngã rẽ lại có rất nhiều điểm tương đồng: cỏ rậm um tùm, nền đất đầy lá rụng và đã có những dấu mòn. Điều này khiến nhân vật "tôi" chần chừ, phân vân mất cả một buổi. Sự tiếc nuối vì "chỉ có thể chọn một mà thôi" chính là thứ đã níu chân con người.
Nhưng có khó khăn đến đâu, việc đưa ra lựa chọn là điều không thể tránh khỏi. Ở đây, nhân vật "tôi" đã chọn "lối mòn ít có ai đi". Một "lối mòn" đòi hỏi con người phải nỗ lực và cố gắng hơn rất nhiều. Đồng thời, ít cơ hội được giúp đỡ , đường đi gập ghềnh hơn, tốn nhiều sức lực và thời gian hơn. Nhưng nó cũng có thể mang đến sự biến chuyển, "làm thay đổi tất cả", dẫn con người đến với những thành công ngoài mong đợi. Tuy vậy, nhân vật "tôi" hay chính chúng ta đều có một điểm chung: hay nhìn lại và nuối tiếc quá khứ. Nó thể hiện vô cùng rõ ràng qua tiếng thở dài khi kể lại câu chuyện "ngày xưa đã lâu lắm rồi" cùng lời hẹn "sẽ quay lại con đường không đi một ngày nào đó" mà chính chúng ta cũng thừa hiểu là rất khó để thực hiện. Hình ảnh "đường lại đưa đường" đánh thẳng vào tâm trí người đọc, cho ta biết rằng một khi đã chọn thì gần như không thể quay đầu. Sự lựa chọn sẽ đưa mỗi người theo những con đường khác, gặp thêm bao ngã rẽ khác. Đó chính là thứ làm nên sự khó đoán, bất định của cuộc đời. Nếu như ai cũng đi một hướng giống nhau, trải qua những cung đường y chang thì cuộc sống này sẽ nhạt nhẽo và buồn tẻ biết bao.
Với thể thơ tự do đầy phóng khoáng, tác giả đã đem đến cho các thế hệ độc giả một bài thơ vô cùng đặc biệt. Ở đây, chúng ta thoải mái cảm nhận, thấu hiểu với nhân vật mà không phải chịu bất cứ sự gò bó nào. Từ đó, người đọc dễ dàng đặt bản thân mình vào tác phẩm, nhìn thấy chính mình trong hoàn cảnh ngặt nghèo kia. Không chỉ vậy, những hình ảnh ẩn dụ trong bài thơ cũng hết sức gần gũi. Việc sử dụng "con đường" hay "ngã rẽ" vừa tạo cảm giác gần gũi, thân thuộc, vừa mang lại sức gợi mạnh mẽ cho người tiếp nhận. Ngoài ra, bản dịch thơ còn thành công đem tác phẩm lại gần với độc giả nước nhà hơn qua ngôn ngữ linh hoạt, giản dị. Tất cả đã làm nên một bài thơ vô cùng hấp dẫn, ghi lại dấu ấn đậm nét trong kho tàng văn học thế giới.
Qua "Con đường không chọn", chúng ta lại có thêm bài học vô cùng giá trị về tầm quan trọng của sự lựa chọn. Trong cuộc sống, ai cũng sẽ có những nỗi băn khoăn, trăn trở về phải - trái, đúng - sai của vấn đề mình gặp phải. Việc ta cần làm là trau dồi bản thân thật tốt để có thể tự tin, dũng cảm đưa ra quyết định. Hãy vững bước trên con đường mình đã lựa chọn. Bằng những hình ảnh thơ giản dị, quen thuộc, Rô-bớt Phờ-rót đã thành công truyền tải tư tưởng của bản thân đến các thế hệ độc giả sau này.
Bài thơ "Con đường không chọn" sẽ luôn là một trong những tượng đài của thơ ca thế giới. Sự lựa chọn là một điều không thể thiếu trong cuộc sống. Vậy nên, chúng ta hãy không ngừng học tập, phát triển bản thân một cách toàn diện nhất để có thể tự tin đưa ra quyết định cho cuộc đời của chính mình.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - HẾT - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Khi phân tích một văn bản thơ, em hãy chú ý khai thác các hình ảnh nổi bật để thấy được tư tưởng chủ đề mà tác phẩm gửi gắm. Đừng quên thường xuyên ghé qua Taimienphi.vn để cập nhật thêm nhiều bài văn mẫu lớp 10 khác như Đoạn văn thành công và hạnh phúc phụ thuộc vào lựa chọn của chúng ta hay vào may rủi ngẫu nhiên, Đoạn văn chia sẻ về nhận thức từ văn bản Về chính chúng ta, Viết bài văn về một sự lựa chọn có ý nghĩa đã trải qua để có thể học tốt, đạt điểm cao môn Ngữ văn.