Đề Bài: Cảm nhận về vẻ đẹp của nhân vật Phương Định trong truyện Những ngôi sao xa xôi của Lê Minh Khuê
1. Mở bài:
Giới thiệu tác giả, tác phẩm, nhân vật Phương Định.
2. Thân bài:
a. Khái quát chung
- Năm 1971 khi cuộc kháng chiến chống Mĩ diễn ra ác liệt nhất.
- Tác phẩm khắc họa tinh thần chiến đấu anh dũng, quả cảm và tâm hồn trong sáng, mơ mộng của những cô gái thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn.
b. Cảm nhận về nhân vật Phương Định:
* Hoàn cảnh sống và chiến đấu của Phương Định:
- Xuất thân: Người Hà Nội, xinh xắn, đáng yêu, tham gia đội thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn ác liệt.
- Công việc: đo đất lấp hố bom, đếm bom và phá bom nếu cần.
- Sống trong hang dưới chân một cao điểm.
→ Công việc rất nguy hiểm, vất vả, hoàn cảnh sống gian khó.
* Vẻ đẹp tâm hồn:
- Phương Định là một cô gái trong sáng, ngây thơ, đáng yêu, giàu cảm xúc:
+ Là một cô gái khá: hai bím tóc dày, tương đối mềm, một cái cổ cao, kiêu hãnh như đài hoa loa kèn, đôi mắt “có cái nhìn sao mà xa xăm”.
+ Thích ngắm mình trong gương, thích làm điệu một cách duyên dáng và đầy kiêu hãnh.
+ Cô mê hát, say mê hát.
+ Tâm hồn giàu cảm xúc: Một cơn mưa đá chợt đến, chợt đi cũng đủ để khiến cô nhớ nhà, nhớ quê hương, nhớ những kỉ niệm tuổi thơ ấu.
- Phương Định có những phẩm chất anh hùng:
+ Tinh thần trách nhiệm cao trong công việc: công việc luôn phải đối mặt với nguy hiểm nhưng luôn hoàn thành nhiệm vụ được giao.
+ Tinh thần gan dạ, dũng cảm: thể hiện rõ nét qua một lần phá bom.
+ Luôn yêu thương và quan tâm đồng đội: hiểu sở thích của nhau, lo lắng, chăm sóc cho đồng đội khi bị thương.
c. Đánh giá
- Nội dung: Truyện ngắn đã khắc họa nhân vật Phương Định với những vẻ đẹp, phẩm chất đáng quý. Phương Định chính là hình ảnh tiêu biểu của thế hệ trẻ Việt Nam thời kì kháng chiến chống Mĩ.
- Nghệ thuật:
+ Sử dụng ngôi kể thứ nhất, để nhân vật tự bộc lộ mình.
+ Khắc họa tính cách nhân vật thông qua ngôn ngữ, hành động.
+ Nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật xuất sắc.
3. Kết bài:
Khẳng định lại vẻ đẹp nhân vật, giá trị của tác phẩm.
>> Xem Dàn ý Cảm nhận về nhân vật Phương Định đầy đủ tại đây.
Nhân vật Phương Định trong truyện ngắn “Những ngôi sao xa xôi” là một đại diện tiêu biểu cho thế hệ trẻ thời chiến. Vốn xuất thân từ Hà Nội, cô gái ấy đã từ bỏ cuộc sống đô thị để tham gia kháng chiến. Cô sống và chiến đấu ngay tại “chảo lửa” Trường Sơn, phải đối diện với hiểm nguy hàng ngày. Ấy vậy nhưng người con gái ấy vẫn tỏa sáng với bao vẻ đẹp đáng quý. Ở Phương Định, người đọc thấy được hình ảnh của cả một thế hệ thanh niên thời chiến. Đó là lòng dũng cảm, sự gan trường, tinh thần trách nhiệm cùng tình đồng đội gắn bó, thân thiết. Cô không quản khó khăn, nguy hiểm, ngày đêm thực hiện nhiệm vụ được giao. Cô hiểu rõ tính cách của những người đồng đội, yêu thương và chăm sóc họ như chị em trong nhà. Chính những điều ấy đã khiến hình tượng nhân vật trở nên lớn lao, cao cả hơn bao giờ hết. Bên cạnh đó, tác giả Lê Minh Khuê cũng đã tạo cho Phương Định những nét riêng độc đáo. Cô gái ấy đẹp và ý thức được về vẻ đẹp của mình: “tôi là một cô gái khá”. Cô thích ngắm bản thân ở trong gương, yêu việc ca hát, có khi còn tự bịa ra lời để hát. Tâm hồn cô mộng mơ, thi thoảng lại nhớ về những kỉ niệm khi còn ở bên gia đình thân yêu. Chỉ một cơn mưa đá ngắn ngủi cũng có thể khiến Phương Định ngẩn ngơ, khơi gợi bao kí ức trong lòng cô gái trẻ. Có thể nói, Lê Minh Khuê đã rất thành công trong việc miêu tả nhân vật Phương Định. Cô hiện lên vừa gần gũi, thân thuộc, vừa là đại diện cho cả một thế hệ thanh niên thời chiến. Nhờ đó, người đọc cảm nhận được về vẻ đẹp của những người thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn. Họ đã trở thành một trong những hình ảnh đẹp nhất của con người trong cuộc kháng chiến chống Mỹ lịch sử.
“Cô gái miền quê ra đi cứu nước
Mái tóc xanh xanh tuổi trăng tròn
Bàn tay em phá đá mở đường gian khó phải lùi nhường em tiến bước
Em có nghe tiếng súng nơi tiền phương giục lòng
Miền nam hoa thiết gọi cả nước ta lên đường”
Mỗi lần nghe những lời hát ấy, tôi lại nhớ về hình ảnh nhân vật Phương Định trong Những ngôi sao xa xôi của Lê Minh Khuê. Một cô gái trẻ với tâm hồn trong sáng, lạc quan, với tinh thần chiến đấu dũng cảm, hết mình vì đất nước. Bước ra từ những trang văn của Lê Minh Khuê, Phương Định chính là đại diện tiêu biểu cho bao thế hệ thanh niên tham gia vào cuộc kháng chiến chống Mỹ lúc bấy giờ.
Trước hết, Phương Định là một cô gái Hà Nội, rời xa giảng đường, cô xung phong vào chiến trường tham gia chống giặc. Ở cái tuổi trẻ với nhiều mơ ước và khát khao cháy bỏng, Định đã chọn cho mình một lối đi trên con đường cứu nước. Công việc của Phương Định là cùng hai người đồng đội- chị Thao và em Nho phá bom mìn trên cao điểm ở tuyến đường Trường Sơn. Đó là một công việc vô cùng vất vả và vô cùng hiểm nguy, họ phải đối mặt với thần Chết bất cứ khi nào. Sự gian khổ của công việc và cuộc sống một lần nữa cho thấy hiện thức chiến tranh đầy nghiệt ngã đồng thời sáng ngời lên tinh thần yêu nước, quả cảm của những cô gái xung phong nói chung và nhân vật Phương Định nói riêng.
Không chỉ dũng cảm và yêu nước, Định còn là một cô gái có tinh thần trách nhiệm cao trong công việc của mình. Tinh thần đó được thể hiện rõ nét qua một lần cô nhận nhiệm vụ phá bom trên cao điểm. Sau đợt thả bom liên tiếp của quân thù, Định chạy lên cao điểm để làm nhiệm vụ, sau khi đo khối lượng đất đá, họ phát hiện nhiều quả bom chưa nổ. Lúc ấy, không gian vắng lặng, yên tĩnh đến đáng sợ nhưng cô vẫn quyết tiến đến gần quả bom mà không hề tỏ ra sợ hãi. Cô cẩn thẩn, tỉ mỉ trong từng hành động “dùng xẻng nhỏ đào đất dưới quả bom”, thỉnh thoảng cô lại nghe những tiếng động đáng sợ khi lưỡi xẻng vô tình chạm vào quả bom. Một dấu hiệu chẳng lành dần xuất hiện khi vỏ bom dần nóng lên nhưng Định vẫn bình tĩnh để đối mặt với kẻ thù vô tri ấy, dù có đôi lúc cô chợt nghĩ về một cái chết nhưng đó là một cái chết mờ nhạt, cái mà Định quan tâm nhất lúc này chính là “liệu mìn có nổ không, bom có nổ không?”. Có thể nói, dù trong bất cứ hoàn cảnh nào, cô gái xung phong ấy vẫn đặt nhiệm vụ của mình lên hàng đầu, dẫu có thể phải hi sinh chính mạng sống của mình. Bằng tinh thần và sự quả cảm ấy, Định đã một lần nữa hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, cả Nho, Thao cùng tất cả những người chiến sĩ đều tự hào về cô gái trẻ đầy nhiệt huyết và trách nhiệm.
Ấn tượng tiếp theo về nhân vật Phương Định mà Lê Minh Khuê gợi lên cho người đọc là vẻ đẹp đầy trẻ trung, vừa đầy sức sống lại vừa mang nét đằm thắm, kiêu kì của người con Hà Nội. Vẻ đẹp ấy được thể hiện qua lời giới thiệu đầy tự tin của Phương Định: “Tôi là con gái Hà Nội. Nói một cách khiêm tốn, tôi là một cô gái khá. Hai bím tóc dày, tương đối mềm, một cái cổ cao, kiêu hãnh như cái đài hoa loa kèn. Còn mắt tôi thì các anh lái xe bảo: “Cô có cái nhìn sao mà xa xăm!”. Cảm nhận được sự xinh xắn và thú vị từ Định mà những chiến sĩ dù ngày ngày có thể chào hỏi vẫn nguyện “viết những thư dài gửi đường dây” cho cô. Phương Định cũng cảm thấy vui và tự hào vì điều ấy, dù rất khâm phục những chàng trai mang quân phục có ngôi sao trên mũ nhưng cô cũng không hề “săn sóc, vồn vã”. Định cũng có những sở thích đầy nữ tính như bao cô gái khác, thích ngắm mình trong gương, thích làm điệu một cách duyên dáng và đầy kiêu hãnh.
Vào chiến trường, Định mang theo cho mình cả một trái tim quả cảm và một tâm hồn mơ mộng, lạc quan. Cô mê hát, say mê hát với những bài dân ca trữ tình, quan họ Bắc Ninh, cô thích Ca- chiu- sa của Hồng quân Liên Xô nữa. Và thỉnh thoảng, Định lại tự bịa ra những lời để hát. Tiếng hát của Định cũng khiến chị Thao cảm thấy thú vị, tiếng hát ấy còn mang cả những khát khao, ước mơ của tuổi trẻ, làm vơi đi những mệt mỏi, áp lực của cuộc sống nơi chiến trường lửa đạn.
Phương Định cũng là một cô gái sống tình cảm, cô quan tâm đến chị Thao, em Nho và xem họ như người thân mình vậy. Định lo lắng, chăm sóc cho em Nho khi Nho bị thương, hát cho chị Thao nghe, và dành sự trân trọng, tin yêu cho người đồng đội chỉnh chu, bản lĩnh của mình. Sau trận mưa đó bất ngờ, Định nhớ về gia đình với những kỉ niệm mát lành của quê hương, sau vẻ bản lĩnh can trường của cô gái trẻ là một trái tim nhạy cảm và tha thiết yêu thương.
Qua nhân vật Phương Định, ta thấy được vẻ đẹp của cô gái tuổi đôi mươi với sức trẻ căng tràn và lòng yêu nước mãnh liệt. Trong chiến trường bom đạn, cô gái nhỏ bé ấy như những vì sao xa xôi, lấp lánh, tỏa sáng, vun đắp cho cuộc đời thêm ý nghĩa. Cô mãi là gương sáng cho bao thế hệ học tập, noi theo.
------------------HẾT BÀI 1--------------------
Phương Định là đại diện cho hàng ngàn người con gái thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn năm đó. Hình ảnh của các cô gái vẫn sẽ mãi vang vọng trong tâm tưởng mỗi con người, trong mỗi lời ca, bài hát “Cô gái mở đường”. Tham khảo thêm các bài viết khác như Cảm nhận về tình đồng chí đồng đội của các cô gái thanh niên xung phong trong Những ngôi sao xa xôi của Lê Minh khuê, Phân tích những nét chung và riêng về các nhân vật nữ thanh niên xung phong trong đoạn trích Những ngôi sao xa xôi, Phân tích truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi, Soạn bài Những ngôi sao xa xôi để hiểu rõ hơn về cuộc sống chiến đấu của họ nhé!
Tác giả Lê Minh Khuê là một trong những nữ nhà thơ nổi tiếng của văn học hiện đại Việt Nam. Khi viết về đề tài người linh, những tác phẩm của bà luôn toát lên niềm tự hào, vẻ tươi sáng, trong trẻo cùng những mong ước vô cùng tươi đẹp. Và có lẽ, Những ngôi sao xa xôi mãi là một món quà đẹp đẽ, đáng trân trọng và nâng niu mà Lê Minh Khuê đã dành tặng riêng cho những đọc giả đam mê văn học của bà. Qua tác phẩm, hẳn chúng ta cũng không thể nào quên được một Phương Định trẻ trung, xinh đẹp và đầy dũng cảm, tài năng.
Phương Định là một cô gái trẻ, theo tiếng gọi của Tổ Quốc, cô tạm biệt Hà Nội thân yêu, tạm biệt gia đình thương mến để tình nguyện vào miền Nam chiến đấu. Đó là một biểu hiện đầy cao đẹp của lòng yêu nước. Một cô gái nhỏ nhắn vào nơi ác liệt, cô gái tuy nhỏ bé nhưng làm nhiệm vụ không hề nhỏ bé chút nào, cô cùng hai người đồng đôi là chị Thao và em Nho thực hiện công việc phá bom, giữ cho con đường huyết mạch Bắc - Nam được an toàn cho bộ đội ra trận, cung cấp vũ khí, lương thực cho tiền tuyến. Công việc luôn phải đối mặt với hiểm nguy, căng thẳng nhưng bằng sự khéo léo, bản lĩnh và dũng cảm của mình, Định đã hoàn thành nhiệm vụ một cách nhanh chóng, an toàn. Hình ảnh cô chiến sĩ trẻ cẩn thận phá bom, hồi hộp từng giây chờ bom nổ, cô không quan tâm đến tính mạng của mình mà chỉ kiên định với mục tiêu sắt đá là làm sao để gỡ được quả bom đang đe dọa con đường huyết mạch.
Không chỉ là một chiến sĩ dũng cảm và trách nhiệm trên chiến trường, ở Phương Định còn toát lên một vẻ đẹp của tấm lòng nhân hậu, yêu thương và giàu tình cảm. Sống xa nhà, chỉ một cơn mưa đá thoáng qua cũng khiến cô bồi hồi nhớ về ba mẹ, về Hà Nội thân thương. Tình yêu gia đình gắn liền với tình yêu quê hương, đất nước thiết tha, nhiệt thành mà cũng vô cùng dịu dàng, kín đáo. Phương Định cũng dành nhiều sự quan tâm cho những người đồng đội của mình, cô xem Chị Thao, em Nho như người thân trong gia đình, để ý đến tính cách, sở thích của mọi người. Trong mắt Định, Nho là một cô bé trong trẻo, thích kẹo, tuy trẻ con nhưng vô cùng trách nhiệm. Chị Thao chín chắn, thích thêu thùa, may vá, thích chép lời bài hát dù chị hát không hay. Cô lo lắng khi em Nho bị thương, chăm sóc Nho bằng tình cảm của một người đồng đội, một người chị bảo vệ và che chở em. Cô dành tình cảm quý mến và tôn trọng đặc biệt dành cho chị Thao, thích hát cho chị nghe trong những giờ rảnh rỗi. Sống nơi chiến trường gian khó, những tình cảm mà Nho dành cho đồng đội, cho gia đình nơi quê nhà, cho đất nước trong cơn hoạn nạn là điều vô cùng đáng trân quý. Những tình cảm ấy chính là liều thuốc tinh thần quý giá, giúp xua đi những lo lắng, là động lực để đồng đội cùng nhau vượt qua gian khó trên chiến trường.
Phương Định cũng là một cô gái tự tin, yêu đời, lạc quan và mơ mộng. Trong chiến trường ác liệt, cô vẫn cất lên lời hát trong trẻo sau những lần làm nhiệm vụ, cô thích hát, và có thể tự bịa ra lời để hát. Niềm say mê ca hát của Định được nuôi dưỡng từ bé, vào chiến trường gian khổ, những khi hát có lẽ là khoảng thời gian cô được sống với niềm đam mê của mình, được cất lời ca trong trẻo. Cô thích những hành khúc, những làn điệu dân ca. Cô yêu cả những bài Ca chiu sa của Hồng quân Liên xô nữa. Phải yêu và mê hát lắm cô mới thuộc được nhiều như thế. Và chắc hẳn, Phương Định phải hát hay lắm bởi thế mà chị Thao luôn yêu cầu cô hát. Dù cho chiến trường ác liệt, dù bom rơi lửa đạn, cái chết có thể cận kề trong gang tấc, tiếng hát Phương định vẫn cất lên. Đó là những câu hát của sự lạc quan, của niềm mê tuổi trẻ, được sống và cống hiến hết mình cho Tổ quốc thân yêu.
Định cũng là một cô gái đầy tự tin và nhạy cảm. Trong trái tim cô luôn dành một tình yêu mãnh liệt và sự khâm phục dành cho những người lính mặc quân phục với ngôi sao trên mũ, dù trước mặt họ cô luôn làm ra vẻ không xao động, không săn sóc, vồn vã. Qua cách giới thiệu về mình, Định cũng cho thấy vẻ tự tin, kiêu hãnh của một cô gái đất Hà Thành xinh đẹp: "Nói một cách khiêm tốn, tôi là một cô gái khá với hai bím tóc dày tương đối mềm, một cái cổ cao kiêu hãnh như đài hoa loa kèn còn mắt tôi thì các anh lái xe bảo: Có cái nhìn sao mà xa xăm." Hẳn là một cô gái xinh đẹp với vẻ duyên dáng đầy nữ tính cùng chiều sâu tâm hồn của một cô gái thị thành, Phương Định mới có thể chiếm được cảm tình của những người lính nhiều đến thế.
Qua những lời kể đầy tự nhiên, hấp dẫn, Lê Minh Khuê đã khắc họa thành công một Phương Định bản lĩnh, tự tin và giàu tình cảm. Ở cô là vẻ đẹp đại diện cho con người của một thời đại máu lửa với tinh thần "Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh". Qua Phương Định, ta càng khâm phục và tự hào về thế hệ cha anh đi trước để thấy mình hôm nay phải nỗ lực, cống hiến cho cuộc sống nhằm xây đắp cuộc đời tốt đẹp hơn.
Trong những năm tháng kháng chiến chống Mỹ ác liệt, nghe theo tiếng gọi của Tổ Quốc, hàng triệu thanh thiếu niên Việt Nam đã xung phong lên đường chi viện cho miền Nam ruột thịt, bên cạnh những người chiến sĩ giải phóng quân còn có những cô gái thanh niên xung phong trẻ trung, gan dạ. Họ là những cô gái trẻ, những nữ thanh niên xung phong làm việc trên tuyến đường Trường Sơn – tuyến đường nguy hiểm nhất trong cuộc chiến chống giặc Mỹ. Tác phẩm Những ngôi sao xa xôi của nhà văn Lê Minh Khuê được sáng tác vào những năm tháng này, khi bà cũng đang là một người chiến sĩ xung phong. Câu chuyện về Phương Định – về người nữ chiến sĩ trên tuyến đường ác liệt đó đã cho ta thật nhiều cảm xúc.
Những ngôi sao xa xôi được sáng tác năm 1971- khi cuộc kháng chiến chống Mĩ diễn ra ác liệt nhất. Truyện kể về ba cô gái thanh niên xung phong làm nhiệm vụ phá bom mở đường trên một cao điểm của tuyến đường Trường Sơn. Họ là những trinh sát mặt đường, luôn có mặt trong những phút giây nguy hiểm nhất, ác liệt nhất. Ngòi bút của Lê Minh Khuê đã tái hiện một cách chân thực nhiệm vụ lấp hố bom, đếm bom, phá bom đầy gian khổ của những nữ thanh niên xung phong. Đồng thời bà cũng tái hiện được hình ảnh những người con gái với một tâm hồn đầy trong trèo, mơ mộng, dũng cảm. Tất cả được tập trung thể hiện qua hình ảnh của của Phương Định.
Phương Định là một cô gái xuất thân từ Hà thành. Vào những năm tháng ác liệt nhất của chiến tranh chống Mỹ cứu nước, cô đã nghe theo tiếng gọi của Tổ quốc mà tham gia vào tổ trinh sát thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn đầy nguy hiểm này. Cùng tổ với cô có Nho và chị Thao, họ đều là những cô gái còn trẻ, xinh xắn, đáng yêu, và đầy mơ mộng, thế nhưng, đối lập với xuất thân, với tính cách của các cô lại là một công việc gian khổ đến vô cùng.
Như Phương Định đã từng nói, công việc của cô là “đo khối lượng đất lấp vào hố bom, đếm bom chưa nổ và nếu cần thì phá bom”. Tuyến đường Trường Sơn là nơi tập trung bom đạn đánh phá nhiều nhất của kẻ thù, mỗi phút mỗi giây đều phải đối mặt với nguy hiểm rình rập. Vậy nên, công việc của Phương Định không chỉ gian khổ mà còn nguy hiểm vô cùng. Bom đạn của kẻ thù đã gây nên những vết tích khó tả “đường bị đánh lở loét, màu đỏ trắng lẫn lộn. Hai bên đường không có lá xanh, chỉ có những thân cây bị tước khô cháy”. Đó là hiện thực, đó là cuộc chiến mà Phương Định đang đối mặt, khốc liệt vô cùng và cái chết thì rình rập mọi lúc. Một cô gái Hà thành mềm mỏng, ngây thơ lại ngày ngày đứng giữa ranh giới của sự sống và cái chết bởi công việc của cô là “chạy trên cao điểm cả ngày” hoặc “ làm việc có khi suốt đêm”. Gian khổ, vất vả, nguy hiểm là thế, nhưng Phương Định chưa hề lùi bước. Phương Định, Nho và Thao là những cô gái thanh niên xung phong đại diện cho cả một lớp người sống và cống hiến cho Tổ quốc.
Sống và chiến đấu ở nơi ác liệt nhất trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, những tưởng Phương Định sẽ dần biến đổi trở thành một con người cằn cỗi, khô khan, bởi hàng giờ, cô đều phải đối diện là cái chết. Thế nhưng, trong sâu thẳm tâm hồn cô, là một người con gái Hà Nội vừa rời ghế nhà trường vậy nên dù ở trong hoàn cảnh nào cô vẫn là một người giữ được thái độ lạc quan, tâm hồn trong sáng, ngây thơ và mơ mộng.
Về ngoại hình, Phương Định hiện lên trong Những ngôi sao xa xôi là một cô gái Hà thành xinh xắn và hồn nhiên, vừa có nét ngây thơ, trong sáng một thiếu nữ mới lớn, lại có chút kiêu kì tiểu thư. Cô có “chiếc cổ cao, kiêu hãnh như đài hoa loa kèn”, “hai bím tóc dày, tương đối mềm”, thêm nữa là đôi mắt “dài dài, màu nâu, hay nheo lại như chói nắng” và một cái nhìn “sao mà xa xăm”. Ở Phương Định, người ta thấy được sự tự ý thức về giá trị bản thân mình, về sự trẻ trung của mình. Cô đã tự đánh giá bản thân mình rằng “là một cô gái khá”. Cô hiểu, tinh tế nhận ra rằng chính vẻ đẹp mang sự xa cách là cách thu hút nhiều chàng trai. Không như những cô gái khác “xúm nhau đối đáp với một anh bộ đội”, cô chỉ “khoang tay trước ngực và nhìn đi chỗ khác, môi mím chặt”. Nhưng cô cũng tự thừa nhận rằng “chẳng qua tôi điệu thế thôi”. Phải, Phương Định điệu, cô không vồn vã, săn sóc bất cứ chàng trai, chiến sĩ nào, bởi với cô “những người đẹp nhất, thông minh, can đảm và cao thượng nhất là những người mặc quân phục, có ngôi sao trên mũ”. Đó là lý tưởng, là hình mẫu riêng của Phương Định, hay của tất cả những cô gái đang chiến đấu giữa chiến trường rực lửa này.
Không chỉ biết tự ý thức về bản thân, Phương Định còn là cô gái hay mơ mộng và rất nhạy cảm. Giữa nơi chiến trường khói lửa, khốc liệt của chiến tranh, thế nhưng, chưa bao giờ cô quên đi những kí ức của thời học trò, về mẹ, về bầu trời Hà Nội đầy sao, hay tiếng rao của bà bán bánh,… Tất cả những kí ức tưởng chừng như xa xôi ấy vẫn in sâu trong trí nhớ của người nữ thanh niên xung phong mang tên Phương Định. Nỗi nhớ xoáy sâu và tâm trí cô “xoáy mạnh vào tâm trí” khiến cô phải thổn thức mỗi khi nhớ về. Phương Định xung phong lên đường chiến đấu không chỉ vì những lí tưởng của tuổi trẻ mà còn là vì tình yêu với Tổ quốc, yêu quê hương, vì sự yên bình của mảnh đất nơi cô và người thân của mình đang sống.
Sống giữa thực tại khốc liệt của chiến tranh nhưng ở Phương Định, người ta chưa từng thấy một sự khô khan, một sự chai sạn nào, bởi tâm hồn cô vẫn luôn là một thiếu nữ yêu đời, lãng mạn và yêu thích ca hát. Cô “thích nhiều bài, những bài hành khúc bộ đội hay hát trên những ngả đường mặt trận”, hay “dân ca quan họ mềm mại, dịu dàng” cô ngân nga mỗi lúc rảnh rỗi và có khi “bịa” cả lời để hát. Phương Định là thế, cô luôn yêu đời, yêu cuộc sống và thể hiện nó qua từng câu hát của mình. Cô cũng như hàng ngàn những nữ thanh niên xung phong khác, trẻ trung, hay mơ mộng, đáng yêu, họ đã sống và chiến đấu trong những năm tháng ác liệt nhất của kháng chiến chống Mỹ cứu nước nhưng chưa từng có một lời oán than số phận.
Sự hồn nhiên của Phương Định còn hiện rõ khi bắt gặp cơn mưa đá bất chợt. Cả chị Thao, cả Nho nữa, họ reo mừng, “vui thích cuống cùng”. Dường như dưới cơn mưa ấy, “niềm vui con trẻ” của họ “nở tung ra, say sưa, tràn đầy”, nhất là Phương Định. Cô nhặt những viên đá, bỏ vào tay đồng đội, rồi lại chạy ra ngoài để xem như một đứa trẻ thích thú với bầu trời. Để rồi khi cơn mưa qua đi “nhanh như khi mưa đến”, cô lại “bỗng thẫn thờ, tiếc không nói nổi”. Tâm hồn thiếu nữ trong cô vẫn còn nguyên sự ngây thơ, trong sáng của một nữ sinh Hà thành vừa rời ghế nhà trường, chưa bao giờ, chưa lúc nào nó bị cái ác liệt của chiến tranh biến đổi.
Ngoài vẻ đẹp về ngoại hình và tính cách, ở Phương Định, người ta còn thấy được phẩm chất anh hùng, lí tưởng cao cả, đại diện cho lớp người trẻ của Việt Nam trong thời kì kháng chiến chống Mỹ. Phương Định đã thể hiện rõ lý tưởng cách mạng cao cả của mình khi sẵn sàng lên đường chi viện cho miền Nam, từ bỏ những êm đềm của cuộc sống ngoài phố thị. Cô sống và chiến đấu bằng sự kiên cường, gan dạ, tự tin mà không phải ai cũng có thể làm được. Phẩm chất anh hùng thời đại của cả một thế hệ dường như đã được bộc lộ rõ nét qua hình ảnh của cô.
Phương Định làm ở “tổ trinh sát mặt đường”, làm một công việc nguy hiểm, rà phá bom mìn để thông đường, thế nhưng, cô luôn hãnh diện, tự hào khi được đảm nhận một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất trên tuyến đường trọng yếu Trường Sơn. Cô luôn luôn khao khát được chứng tỏ mình, khao khát làm nên sự tích trong công việc của mình. Có thể thấy, tuy còn trẻ nhưng Phương Định đã có mục tiêu, có lý tưởng, có phẩm chất anh hùng thường trực, luôn sôi sục trong trái tim cô.Và cô đã chứng tỏ được bản lĩnh của mình qua không ít lần làm nhiệm vụ phá bom trên cao điểm.
Sống ở đây ba năm, là ba năm cô gắn liền với cái chết cận kề, nguy hiểm rình rập, thế nhưng, bằng tấm lòng quả cảm của mình, cô luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, trở thành một người lấp đất, phá bom chuyên nghiệp và thuần thục. Mỗi lần thực hiện nhiệm vụ, cô đều rất bình tinh, tự tin bởi cô “quen rồi. Một ngày chúng tôi phá bom đến năm lần”. Đối mặt với “tử thần”, Phương Định chưa từng một lần run sợ. Càng ấn tượng hơn khi cô gái Phương Định ấy bâng quơ nói về “vết thương chưa lành miệng ở đùi”, nhưng cô “không vào viện quân y”, bởi nếu như thế, cô sẽ mất đi cơ hội được cùng kề vai sát cánh chiến đấu cùng đồng đội của mình. Và ngạc nhiên hơn khi cô nói, công việc của mình là một cái “thú”, và chẳng nơi nào có “đất bốc khói, không khí bàng hoàng, máy bay ầm ì xa dần. Thần kinh căng như chão, tim đập bất chấp cả nhịp điệu, chân chạy mà vẫn biết rằng khắp chung quanh có nhiều quả bom chưa nổ” và rồi khi xong việc “chui vào hang”, “ngửa cổ uống nước”, “nằm dài trên nền ẩm, lười biếng nheo mắt nghe ca nhạc”. Chắc hẳn, không ở đâu, không ở đất nước nào lại từng có công việc như thế và những con người mạnh mẽ như thế! Họ coi cái chết “mờ nhạt, không cụ thể”, còn cái chính “liệu mìn có nổ, bom có nổ không?”. Có thể nói, Phương Định dã coi công việc của mình như một thử thách đầy mạo hiểm và cô thì say mê với cái thử thách đầy cam go ấy.
Nhưng đọc Những ngôi sao xa xôi, ta ấn tượng nhất là sự dũng cảm, ý chí mạnh mẽ của Phương Định khi cô miêu tả một lần phá bom của mình. Đó khi khi có một “quả bom nằm lạnh lùng trên một bụi cây khô, một đầu vùi xuống đất”. Lần này, cô không chỉ phải “đo khối lượng đất lấp hố bom” mà còn phải thực hiện nhiệm vụ nguy hiểm hơn là phá bom. Đứng trước nhiệm vụ, Phương Định không khỏi có những cảm giác lo lắng, sợ hãi. Thế nhưng, khi nghĩ tới những đồng đội đang dõi theo từ xa, đang ngóng trông tin tức của cô báo về, thì cô không còn sợ hãi nữa. Phương Định “không đi khom” bởi cô nói “các anh ấy không thích cái kiểu đi khom như thế có thể cứ đàng hoàng mà bước tới”. Đó là vì họ là những người chiến sĩ, họ sống bất khuất, dũng cảm và chưa từng cúi đầu trước kẻ thù! Cô thực hiện các thao tác của mình nhanh và gọn. Khi lưỡi xẻng “chạm vào quả bom” gây lên “tiếng động sắc đến ai người, cứa vào da thịt”, cô đã tự trách mình “sao mình làm chậm quá”. Chỉ hai mươi phút sau, Phương Định đã hoàn thành công việc phá bom của mình và quay vào hầm trú ấn. Lúc đó, trong tâm cô miên man đủ mọi chuyện nhưng quan trọng nhất chính là “mìn có nổ, bom có nổ không” và “làm cách nào để châm mìn lần thứ hai?”. Cô chưa từng nghĩ tới chuyện sống chết của mình. Đó là lòng gan dạ, là phẩm chất anh hùng, là sự rèn luyện trong ba năm ròng của cô gái trẻ nơi chiến trường này! Thật không hề dễ dàng chút nào!
Ngoài phẩm chất anh hùng, Phương Định còn ngời sáng ở tấm lòng và sự quan tâm đồng đội. Cô yêu thương những người chị em cùng “tổ trinh sát mặt đường”, thấu hiểu từng sở thích của mỗi người, tính cách của họ nữa. Chẳng thế mà cô biết chị Thao – đội trưởng, bên ngoài, chị là người cứng rắn “bình tĩnh đến phát bực”, thế nhưng tâm hồn vẫn là một người con gái dịu dàng, thích thêu thùa “áo lót của chị cái nào cũng thêu chỉ màu” và “thấy vắt là chị nhắm mắt lại, mặt tái mắt”. Chị Thao cũng thích hay dù “nhạc sai bét còn giọng thì chua” nhưng “chị có ba quyển sổ dày, chép bài hát”. Phương Định cũng rất tinh tế khi biết chị Thao sợ máu nên khi Nho bị thương, cô đã giành phần chăm sóc Nho.
Còn đối với Nho – người đồng đội nhỏ hơn tuổi của mình, Phương Định coi cô như một cô em gái nhỏ “nhu một que kem trắng”. Thế nhưng, khi Nho bị thương, cô đã chẳng chần chừ, vội vã bới đất, bế Nho lên rồi cẩn thận băng bó, sát trùng, tiêm thuốc cho Nho. Phương Định đã chăm sóc cho Nho từng chút một, tỉ mỉ, thuần thục, nhẹ nhàng. Họ không phải ruột thịt, nhưng tình đồng đội, ý chí và tinh thần chiến đấu đã gắn kết họ lại còn hơn cả tình thân.
Một điểm khác mà người đọc cũng phải chú ý tới khi nhìn nhận về tình cảm đồng đội của Phương Định, đó là sự quan sát tinh tế khi cô nói về người đại đội trưởng của mình. Sống và cùng chiến đấu với nhau, cô am hiểu đến tường tận người đồng đội dù chỉ qua những cuộc điện thoại ngắn ngủi. Cô biết anh là người Lò Đúc, biết anh bị đau khớp, “còn trẻ”, và “hay làm ca dao cho báo tường”. Tất cả họ được gắn bó bởi tình đồng đội, ý chí đoàn kết để vượt mọi khó khăn của cuộc chiến đầy khốc liệt này!
Truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi của Lê Minh Khuê đã để lại trong lòng chúng ta những ấn tượng sâu sắc. Cách xây dựng nhân vật của bà hết sức chân thực, sinh động những người nữ thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn máu lửa. Ngôn ngữ trong truyện rất trẻ trung, phù hợp với ngôi kể thứ nhất là một cô gái trẻ Hà Nội. Tất cả đã làm nên thành công cho tác phẩm, gợi lại những năm tháng hào hùng của cuộc kháng chiến chống Mỹ, đồng thời giúp người đọc hiểu rõ về tâm hồn trong sáng, tinh thần dũng cảm, cuộc sống chiến đấu đầy gian khổ và hi sinh nhưng luôn lạc quan, yêu đời của những cô gái thanh niên xung phong. Đó là hình ảnh tiêu biểu cho thế hệ trẻ Việt Nam trong thời kì kháng chiến chống Mỹ cứu nước.
Lê Minh Khuê là nhà văn nữ có sở trường viết truyện ngắn và truyện vừa. Từng tham gia vào cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước với tư cách một nữ thanh niên xung phong, bởi vậy Lê Minh Khuê có những trải nghiệm chân thực nhất về cuộc sống của người lính nơi chiến trường, đây cũng là nguồn chất liệu hiện thực phong phú để sáng tác ra những tác phẩm hay về chủ đề người lính, chiến tranh. Nổi bật nhất trong những sáng tác của bà có thể kể đến là Những ngôi sao xa xôi. Truyện ngắn được viết vào những năm diễn ra cuộc kháng chiến chống Mỹ diễn ra ác liệt nhất, truyện viết về những cô thanh niên xung phong làm việc trên tuyến đường Trường Sơn đầy nguy hiểm. Trong tác phẩm, nhân vật Phương Định là một nhân vật mang tính hình tượng, một đại diện tiêu biểu cho thế hệ trẻ lên đường cứu nước trong những năm tháng mưa bom bão đạn.
Phương Định là một cô gái xuất thân từ Hà Nội- thành phố với những nếp sống chuẩn mực và con người giàu tình nghĩa. Cũng như bao thanh niên khác cùng thế hệ nơi đây, nghe tiếng gọi của miền Nam máu thịt, Phương Định đã xung phong ra trận, lên đường chiến đấu với quyết tâm "Đánh cho Mĩ cút, đánh cho Ngụy nhào", đưa đất nước bình yên, thống nhất Nam - Bắc.
Phương Định cùng Nho và chị Thao được lập thành một tổ với nhiệm vụ trinh sát mặt đường trên tuyến đường Trường Sơn máu thịt, con đường huyết mạch của bộ đội ta. Đây là tuyến đường trọng yếu để quân dân ta vận tải lực lương, vũ khí, lương thực vào chiến trường miền Nam khốc liệt. Tuyến đường này hàng ngày đều bị quân địch thả bom nhằm chặn đứng con đường tiếp tuyến của nhân dân ta, bởi vậy mà "đất bị cày xới lở loét, màu đất đỏ trắng lẫn lộn. Hai bên đường không có lá xanh chỉ có những thân cây bị tước khô cháy”. Công việc của Phương Định cùng các cô gái trong tổ là đo lượng đất đá lấp vào hố bom, đếm số bom chưa nổ và phá bom. Đây là một công việc không hề dễ dàng khi phải đối mặt với những hiểm nguy rình rập hằng ngày.
Trong công việc, Phương Định là một chiến sĩ đầy trách nhiệm. Không nề hà với sự khó khăn, không chùn chân sợ hãi mà cô gái ấy luôn dám đối mặt với thử thách. Đứng trước những quả bom lạnh lùng và tàn nhẫn, cô luôn đặt mục đích của công việc lên trên hết: "Tôi có nghĩ đến cái chết nhưng là một cái chết mờ nhạt, không cụ thể còn cái chính hiện bên mình là liệu mìn có nổ không? Không thì làm thế nào để châm ngòi lần hai″.
Với cô, mỗi ngày là một thử thách, nhiệm vụ đặt ra phải hoàn thành và hoàn thành cho bằng được dù bất cứ giá nào, thậm chí là phải hy sinh cả tính mạng. Phương Định hiểu được ý nghĩa và vai trò của công việc mà mình đang làm quan trọng ra sao đối với tính mạng của đồng đội mình khi họ hành quân và chi viện cho miền Nam. Bởi “nếu không phá hết bom mìn, còn thứ bom lạnh lùng lùng hiện hữu là còn đồng đội phải hy sinh, còn bom là còn mất mát”. Chính với những suy nghĩ về trách nhiệm lớn lao của mình với đồng đội, với con đường giao thông duy nhất nối miền Nam -Bắc, với cả đất nước mà mỗi hành động trong công việc, Phương Định đều luôn hết mình, đặt hết tâm sức để làm tròn nhiệm vụ . Có lẽ, với những thanh niên như Định lẽ sống "quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh" đã ăn sâu vào máu thịt từ những ngày đầu xung phong vào trận, góp cuộc đời mình vì Tổ quốc thân yêu.
Không chỉ là một cô gái trách nhiệm trong công việc, Phương Định còn là một chiến sĩ bản lĩnh, gan dạ và dũng cảm. Rời xa Hà Nội đầy hy vọng với bảng đen, áo trắng, đến với nơi đầy rẫy những hiểm nguy, mưa bom, bão đạn vậy mà trong thâm tâm cô gái trẻ chưa một lần nghĩ đến từ bỏ. Cô xem cái chết nhẹ như không, luôn bình tĩnh đối mặt với hiểm nguy, điều ấy được tác giả thể hiện rõ bằng việc tái hiện lại hình ảnh Phương Định trong một lần phá bom trên cao điểm khi phân công thực hiện phá quả bom trên đồi. Sau trận bom địch trút xuống, bầu không khí thật đáng sợ "Vắng lặng đến phát sợ. Cây còn lại xơ xác. Đất nóng. Khói đen vật vờ trong từng cụm, trong không trung, che đi những gì từ xa". Bầu không khí ấy khiến Định có phần căng thẳng, nhưng rồi cô nhanh chóng lấy lại bình tĩnh để thực hiện nhiệm vụ, dũng cảm tiến lại gần quả bom, Phương Định cẩn thận, tự tin, chủ động trong từng thao tác của mình để chạy đua với thời gian chờ bom nổ "Tôi dùng xẻng nhỏ đào đất dưới quả bom. Đất rắn. Những hồn sỏi theo tay tôi bay ra hai bên... Thỉnh thoảng lưỡi xẻng đụng vào quả bom. một tiếng động sắc đến gai người, cứa vào da thịt tôi".
Công việc với mối hiểm nguy thường trực , cô thậm chí phải chấp nhận cái chết đến bất kỳ lúc nào: " Vỏ quả bom nóng. Một dấu hiệu chẳng lành", vậy mà lúc ấy Phương Định vẫn không hề tỏ ra một chút sợ hãi, tâm trí luôn thúc giục bản thân phải làm nhanh lên chút nữa rồi tập trung thực hiện công việc "Tôi cẩn thận bỏ gói thuốc mìn... Tôi khỏa đất rồi chạy lại chỗ ẩn nấp của mình". Giây phút hồi hộp, căng thẳng chờ đợi mìn nổ cùng những câu hỏi lấn át cái sợ hãi của chết chóc "Liệu mìn có nổ, bom có nổ không? Không thì làm cách nào để châm mìn lần hai" càng làm ta thấm thía sự trách nhiệm và bản lĩnh của một người chiến sĩ trong nhiệm vụ, đặt mục tiêu, kết quả công việc lên trên cả mạng sống của chính mình.
Hình ảnh những quả bom nổ cùng nụ cười in trên gương mặt đầy những vết sẹo dài của chị Thao như một phần thưởng đầy xứng đáng cho sự tự tin, quả cảm và kiên cường của Phương Định, một cô gái bé nhỏ nhưng thật anh hùng, một cô gái tưởng như yếu ớt lại đầy bản lĩnh, kiên trung.
Trong công việc là thế, trong đời sống hàng ngày Phương Định cũng như bao nhiêu người con gái khác, mơ mộng, lạc quan, kiêu hãnh và giàu tình cảm. Bằng giọng điệu dễ mến, cô giới thiệu về mình đầy tự tin "Tôi là con gái Hà Nội. Nói một cách khiêm tốn, tôi là một cô gái khá. Hai bím tóc dày, tương đối mềm, một cái cổ cao, kiêu hãnh như đài hoa loa kèn. Còn mắt tôi thì các anh lái xe bảo: “Cô có cái nhìn sao mà xa xăm!”. Đó là nét đẹp duyên dáng, nữ tính và đầy tự hào của Phương Định. Cô vui vì được nhiều chàng trai đang tham gia chiến đấu quan tâm, hỏi thăm tới nhưng lòng " không săn sóc, vồn vã". Cô không hề tỏ ra xao động hay vồn vã trước những người lính giỏi giang nhưng trong thâm tâm luôn khâm phục họ, bởi với Định “những người đẹp nhất, thông minh, can đảm và cao thượng nhất là những người mặc quân phục, có ngôi sao trên mũ". Có thể nói, ở Phương Định, thấp thoáng vẻ đẹp đầy duyên dáng và kiêu kì của người con gái Hà Nội.
Phương Định cũng là cô gái mộng mơ và lạc quan, giữa chiến trường bom đạn, giữa đầy rẫy những căng thẳng, áp lực, cô vẫn lạc quan cất lên tiếng hát ngọt ngào, trong trẻo. Sở thích âm nhạc được Định nuôi dưỡng từ tuổi thơ cho đến khi vào chiến trường gian khó, cô thậm chí còn tự bịa ra những lời "lộn xộn mà ngớ ngẩn" để hát, rồi đôi khi lại "bò ra mà cười một mình”. Gắn bó với chiến trường, Định đem lòng mình yêu những bài hát hành khúc về bộ đội hay những ngả đường mặt trận, yêu cả những làn điệu quan họ dịu dàng và dân ca Ý trữ tình giàu có,... Hình ảnh một cô gái trẻ mang mơ màng cất lên tiếng hát đầy trong trẻo, lạc quan, xua đi những mệt nhoài, vất vả nơi chiến trận hiện lên thật đẹp. Chiến tranh, dẫu bạo tàn thế nào đi chăng nữa cũng không thể nào hủy diệt được lòng lạc quan, sự hồn nhiên, tinh nghịch, mơ mộng trong tâm hồn của những cô gái trẻ như Phương Định nói riêng và những người lính nói chung.
Phương Định cũng là một cô gái giàu tình cảm. Với đồng đội, cô yêu thương và quan tâm hết mực. Với gia đình, Định luôn dành một góc nhỏ trong tim cùng nỗi thương nhớ vô bờ và bao kí ức tha thiết. Cô dành cho Chị Thao, em Nho, những đồng đội của mình sự quan tâm chân thành nhất. Cô cẩn thận chăm sóc Nho khi em bị thương, chu đáo băng rửa vết thương cho em như một người chị ân cần, chịu khó lại như một cô y tá đầy tháo vất, đảm đang. Rời xa gia đình, xa sự bảo bọc quan tâm của ba mẹ, Định vào chiến trường đã thích ứng nhanh với hoàn cảnh để tự lo cho bản thân mình, chăm sóc tốt cho đồng đội mình, điều đó thật đáng quý biết bao. Phương Định còn để ý đến cả những tính cách, sở thích nhỏ của đồng đội, như chị Thao thì đảm đang, tháo vát, hát không hay nhưng thích chép lời bài hát và có ba quyển sổ dày để chép bài hát. Nho thì dũng cảm và có những nét tính cách trẻ con như tinh nghịch, nhí nhảnh và thích kẹo. Xa nhà, nỗi nhớ quê hương, nhớ gia đình, ngõ phố có lẽ là điều khó khăn nhất mà một người con gái nhạy cảm như Định phải đối diện. Một cơn mưa đá lướt qua khiến cô thích thú và rồi sau cơn mưa ấy, miền kí ức chợt ùa về trong tâm trí, những hoài niệm về quê nhà như những con sóng lòng chực chờ trào dâng trong cô gái trẻ: "Tôi nhớ một cái gì đấy, hình như mẹ tôi, cái cửa sổ hoặc những ngôi sao to trên bầu trời thành phố...”. Có thể nói đằng vẻ can trường, dũng cảm của cô gái là một trái tim nhân hậu, nhạy cảm và tinh tế.
Xẻ dọc trường Sơn đi cứu nước
Mà lòng phơi phới dậy tương lai.
Qua nhân vật Phương Định, một cô thanh niên xung phong yêu nước với những nét đẹp đáng trân trọng về phẩm chất và tâm hồn, tác giả đã khẳng định và ca ngợi vẻ đẹp và phẩm chất anh hùng của thế hệ thanh niên Việt Nam thời kỳ chống Mỹ cứu nước. Đó là những con người anh dũng, kiên trùng, cống hiến thanh xuân, sức trẻ của minh cho đất nước, nhân dân.
Lê Minh Khuê là một nữ nhà văn tiêu biểu và hiếm hoi của nền văn học Việt Nam giai đoạn kháng chiến chống Mỹ. Có lẽ rằng vì tham gia cầm súng chiến đấu từ khi tuổi đời còn rất trẻ, chỉ mới độ 15, thế nên hầu như trong ký ức thanh xuân của bà luôn ám ảnh những dấu ấn sâu đậm của chiến trường đỏ lửa. Đối với bà đó đều là những ký ức đẹp và buồn, đồng thời cũng là tài sản quý giá nhất trong suốt cuộc đời mình. Với những chất liệu hiện thực như vậy nên khi đọc văn của Lê Minh Khuê độc giả luôn cảm nhận được sự cứng cáp và dày dặn cả về mặt cảm xúc lẫn ngôn từ, dẫu rằng khi viết những tác phẩm đầu tiên bà mới chỉ hơn 20 mươi tuổi đời. Nếu so sánh, có lẽ rằng khi viết về đề tài chiến tranh, sự thảm khốc của cuộc chiến, ngòi bút của Lê Minh Khuê còn thua kém những tác giả cùng thời ví như Phạm Tiến Duật, Nguyễn Minh Châu. Thế nhưng thay vào đó ta lại thấy văn chương của bà có nhiều nét đặc sắc, khi tập trung khai thác cuộc đời và vẻ đẹp tâm hồn của từng nhân vật, đặc biệt là những người lính trẻ, những nữ thanh niên xung phong, một khía cạnh mà trước đây các tác giả thường không mấy để ý. Trong truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi, nhân vật Phương Định là một trong những nhân vật ấn tượng, được xây dựng với những vẻ đẹp ngoại hình và phẩm chất nổi bật, tiêu biểu cho lớp trẻ tham gia cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, cũng là đại diện cho hình ảnh người phụ nữ Việt Nam với những nét dịu dàng, mộng mơ, nhưng khi cầm súng chiến đấu lại kiên cường, bất khuất không thua kém bất kỳ một đấng nam nhi nào.
Phương Định trong câu chuyện là nhân vật trung tâm đồng thời cũng đóng vai trò là người dẫn truyện. Đặc điểm nổi bật nhất ở nhân vật này là tâm hồn mơ mộng, lãng mạn, luôn mang trong mình những niềm kiêu hãnh, tự tin đáng quý. Phương Định là một cô gái hồn nhiên, trong sáng, dù ở giữa chiến trường khốc liệt cô vẫn luôn hướng về Hà Nội thân yêu, nhớ về gia đình với những kỷ niệm êm đềm, hạnh phúc thuở ấu thơ.
Cũng như nhiều thế hệ thanh niên trẻ tuổi trên khắp đất nước, Phương Định hăng hái lên đường tham gia vào cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, trở thành một nữ thanh niên xung phong đảm nhiệm công việc tháo dỡ bom mìn trên một cao điểm dọc tuyến đường Trường Sơn. Phương Định cùng với hai cô gái khác là Thao và Nho sinh sống trong một cái hang dưới cao điểm, điều kiện sống đầy khó khăn và thiếu thốn. Tuy nhiên khi nói về nhiệm vụ hàng ngày, Phương Định luôn dùng một chất giọng lạc quan và hóm hỉnh để miêu tả một cách chân thực và sinh động nhất công việc mà các cô đang đảm nhiệm: “Công việc của chúng tôi là ngồi đây. Khi có bom nổ thì chạy lên…trinh sát mặt đường”. Đồng thời cô nàng cũng tự nhận định đây là một công việc “cũng chẳng đơn giản”, khi mà có những lúc bị bom vùi, mặt mày nhem nhuốc, chỉ thấy được đôi mắt lấp lánh. Rồi họ hóm hỉnh gọi nhau là “những con quỷ mắt đen”. Điều đó phần nào cho thấy tính cách của nhân vật Phương Định, đó là sự hồn nhiên, phóng khoáng, tự tin trong công việc có đầy tính thách thức, nguy hiểm khi phải liên tục chạy băng băng trên cao điểm không một bóng cây, phá những quả bom chưa nổ, san lấp mặt bằng, cứ ngày phá bom đến dăm ba lần, công việc có khi diễn ra suốt đêm, và luôn luôn phải đối diện với thần chết – một tay chẳng thích đùa.
Về ngoại hình, Phường Định là một cô gái xinh xắn với vẻ đẹp trong trẻo, hồn nhiên của một thiếu nữ mới lớn, có đôi chút kiêu kỳ của một người con gái gái gốc Hà thành. Cô có “hai bím tóc dày, tương đối mềm, một cái cổ cao, kiêu hãnh như đài hoa loa kèn”. Thêm đôi mắt đẹp, màu nâu, đuôi mắt dài, úc nào cũng nheo nheo lại như bị chói nắng, và đôi mắt ấy vẫn thường được các chàng trai trân trọng, mến mộ rằng “cô có cái nhìn sao mà xa xăm”. Một điều thú vị khác ở nhân vật này, ấy chính là sự tự ý thức về giá trị của bản thân, Phương Định tự nhận mình một cách “khiêm tốn” rằng cô cũng là một cô gái khá, cũng như cô cũng tinh tế nhận biết được rằng chính vẻ đẹp và sự hơi xa cách, kiêu kỳ của mình đã lọt vào tầm mắt của nhiều chàng trai. Tuy nhiên đối với những sự ân cần, thư gửi đường dây ấy, cô cũng không vồn vã, săn sóc nhiều, bởi lẽ rằng trái tim của cô vẫn còn dành trọn cho Tổ quốc, chưa thuộc về riêng ai. Nhưng trong thâm tâm của Định, dù tỏ ra xa cách thế thôi, nhưng đối với cô “những người đẹp nhất, thông minh nhất, can đảm và cao thượng nhất là những người mặc quân phục, có ngôi sao trên mũ”. Có thể nói rằng Định cũng đã định riêng cho mình một mẫn hình lý tưởng, và cô gái trẻ trong lòng cũng mang nhiều mộng ước, hy vọng tốt đẹp giữa chiến trường đỏ lửa này.
Phương Định là một cô gái hay mộng mơ, hồn nhiên và nhạy cảm. Tuy vào chiến trường đã ba năm thế nhưng sự khốc liệt của chiến tranh vẫn không làm mờ đi những ký ức tươi đẹp của Phương Định với Hà Nội, cô vẫn nhớ mãi về một thành phố yên bình, một thời học sinh trong tà áo trắng tung bay, nhớ về mẹ, cái cửa sổ, những ngôi sao trên bầu trời thành phố, tiếng rao của bà bán xôi, đèn điện công viên,… Tất cả ký ức dù đã xa nhưng vẫn in đậm trong trí nhớ của Phương Định, khiến cô không khỏi thổn thức, trở thành một cơn sóng mạnh xoáy trong tâm trí mỗi khi cô nhớ về. Tất cả những nỗi niềm ấy đều là biểu hiện của tấm lòng yêu và mong nhớ quê hương tha thiết, Phương Định lên đường chiến đấu một phần là lý tưởng tuổi trẻ, một phần nữa chính là để bảo vệ sự yên bình cho mảnh đất và những con người mà cô luôn mong nhớ.
Không chỉ vậy Định còn là một cô gái có tâm hồn lãng mạn, yêu đời và thích hát, cô thuộc lời nhiều bài hát từ dân ca quan họ mềm mại, dịu dàng, đến hành khúc bộ đội, rồi nhạc trữ tình Ý mơ mộng, lãng mạn,… và thường ngân nga chúng những khi rảnh rỗi. Dù trông Phương Định có vẻ chín chắn thế nhưng cô cũng thích vui đùa như những đứa trẻ. Khi bắt gặp cơn mưa đá bất chợt, cô đã reo lên sung sướng, xòe bàn tay có mấy viên đá nhỏ cho đồng đội xem, rồi lại cuống cuồng chạy ra một cách thích thú.
Bên cạnh những nét đẹp ngoại hình và tâm hồn, ở nhân vật Phương Định ta còn thấy rõ những phẩm chất lý tưởng của một người anh hùng, là đại diện tiêu biểu cho lớp trẻ Việt Nam tham gia cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Dù trong đoạn trích không đề cập rõ thế nhưng ta vẫn thấy được lý tưởng cách mạng đáng quý của Phương Định, một cô gái trẻ tuổi sẵn sàng nghe tiếng gọi của Tổ quốc, từ bỏ cuộc sống học sinh êm đềm, xa rời gia đình, phố thị để bước ra chiến trường. Vào chiến trường, Phương Định chiến đấu với tấm lòng kiên cường và tự tin hiếm có, không chùn bước trước bất kỳ một nhiệm vụ khó khăn nào. Điều đó đã bộc lộ tấm lòng yêu nước tha thiết, cũng như phẩm chất anh hùng thời đại trong người con gái trẻ tuổi.
Khi nói về công việc, chất giọng của Phương Định luôn bộc lộ niềm tự hào, hãnh diện vì được làm trong tổ “trinh sát mặt đường”, đảm nhận nhiệm vụ quan trọng, như một mắt xích không thể thiếu trên tuyến đường Trường Sơn trọng điểm. Đồng thời trong thâm tâm Định luôn khát khao bản thân sẽ làm nên một sự tích anh hùng nào đó ở tại nơi mà cô đã gắn bó ba năm này. Có thể thấy rằng bản thân Phương Định tuy là con gái, trẻ tuổi nhưng lại có lý tưởng mà mục tiêu rất rõ ràng, phẩm chất anh hùng luôn thường trực trong trái tim tràn đầy nhiệt huyết của cô. Bên cạnh đó, nhân vật Phương Định còn gây ấn tượng với người đọc về tấm lòng quả cảm, anh dũng, sự bản lĩnh trong những lần thực hiện nhiệm vụ phá bom nguy hiểm. Qua lời kể của nhân vật, có thể thấy rằng Phương Định là một nữ chiến sĩ giỏi, rất có tinh thần trách nhiệm với công việc, sau ba năm ở chiến trường, cô đã trở thành một tay phá bom, lấp đường chuyên nghiệp, thuần thục và cực kỳ nhạy cảm với những bất thường. Mỗi lần nhận nhiệm vụ Phương Định đều rất bình tĩnh và tự tin, dường như đó đã trở thành một công việc hằng ngày như một thói quen, đối mặt với thần chết và sự hung hiểm rình rập Phương Định chưa từng sợ hãi, nhún nhường. Điều đó bộc lộ qua nhiều chi tiết trong truyện, ấn tượng với giọng điệu bâng quơ của cô gái khi nói về vết thương chưa khép miệng ở đùi, sống ở chiến trường, Định đã quen với những vết thương lớn nhỏ, cô chẳng muốn đi viện quân y, vì cho rằng như thế thì làm lớn chuyện quá, vào viện quân y thì lại mất đi cơ hội chiến đấu cùng chị em. Đối với cô việc gì cũng có cái “thú” của nó, dù nguy hiểm trùng trùng, thế nhưng chẳng ở nơi nào cho người ta cái cảm giác “thần kinh căng như chão, tim đập bất chấp cả nhịp điệu, chân chạy mà vẫn biết rằng xung quanh có rất nhiều quả bom chưa nổ”. Có thể nói rằng, Phương Định đã xem công việc phá bom lấp đường trở thành một niềm say mê, một thử thách tràn ngập cảm giác mạnh mà cô muốn đương đầu, chứ không đơn thuần là nhiệm vụ, trách nhiệm phải làm.
Trong khi thực chiến, sự dũng cảm, gan dạ, sự tự tin, ý chí mạnh mẽ và lòng tự trọng của nhân vật càng được biểu hiện rõ ràng. Khi đứng trước công việc của mình là một quả bom nửa vùi trong đất cát, lòng Phương Định cũng không tránh khỏi những cảm giác sợ hãi, lo lắng, thế nhưng khi nghĩ đến ở phía xa xa là các anh cao xạ, đồng đội đang dõi theo ngóng chờ, Định tự tin hẳn, cô không còn sợ hãi nữa mà nhanh chóng tiến đến mục tiêu với tư thế thật đàng hoàng hiên ngang. Từng lượt đất đá được bới ra, thỉnh thoảng lại có tiếng xẻng vô tình chạm vào vỏ quả bom một tiếng sắc ngọt như cứa vào da thịt, nghe ghê người. Tuy nhiên không vì thế mà công việc chậm lại, từng xẻng đất đá tiếp tục được bới lên một cách nhanh chóng – chỉ khoảng hai mươi phút Định đã hoàn thành xong việc đặt thuốc nổ, nghe còi hiệu của chị Thao và chạy về chỗ trú ẩn để kích nổ bom. Trong lúc đợi bom nổ Phương Định nghĩ miên man về nhiều thứ, cô có nghĩ về cái chết, nhưng không nghĩ nhiều, cái cô quan tâm hơn cả ấy là bom có nổ một lần trót lọt không, và nếu lỡ may không nổ thì phải làm thế nào để kích nổ lần thứ hai nữa. Và lần này trái bom của Phương Định đã được kích nổ thành công, có được kết quả ấy, chính là sự rèn dũa thành thục suốt hơn ba năm trời trên chiến trường của cô gái trẻ, điều đó thực không dễ dàng.
Vẻ đẹp của nhân vật Phương Định còn thể hiện ở tấm lòng nhân hậu, biết yêu thương giúp đỡ đồng đội, sự tinh tế, thấu hiểu tính cách và sở thích của chị em. Phương Định biết chị Thao mặc dù bề ngoài tỏ ra cứng rắn, mạnh mẽ thế nhưng cũng có tâm hồn lãng mạn, vẻ đẹp dịu dàng đáng yêu của một cô gái, thích thêu thùa, thích áo lót có hoa văn màu sắc rực rỡ, thích hát và chép lời nhạc mặc dù chị hát chẳng hay. Không chỉ thế, sự tinh tế của phương Định còn thể hiện ở chỗ vì biết chị Thao sợ máu, nên cô đã dành phần chăm sóc Nho bị thương, ra những quyết định nhanh chóng, trong khi chị Thao còn ngơ ngác, bối rối. Cô cũng hiểu được những tình cảm đang quay cuồng trong lòng người chị, nỗi xót xa khi thấy đồng đội bị thương tích, ngay lúc này, dù cố tỏ ra cứng rắn, nhưng thực tế có biết bao nỗi xót xa trong lòng. Đối với Nho, Định dành cho cô tình cảm như đối với một người em gái nhỏ tuổi, ngây thơ, hồn nhiên, thích ăn vặt. Thế nên khi thấy Nho bị thương vùi trong đất, Định không chần chừ, vội vã chạy tới lấy tay không bới đất để đưa Nho ra, rồi khi về tới nơi ở, Định nhẹ nhàng cẩn thận, băng bó, sát trùng vết thương, rồi lại tiêm thuốc giảm đau cho Nho, một cách thuần thục và tỉ mỉ. Quan sát từng cử chỉ, nét mặt của cô em gái, thấy Nho lim dim mắt, Định mới yên tâm là Nho không sao, chỉ do choáng nên thiếp đi một lúc. Có thể nói rằng dù các cô gái đến từ những vùng quê khác nhau, không cùng máu thịt thế nhưng ở họ có chung một lý tưởng chiến đấu đã dựng lên trong lòng Phương Định những tình cảm khác biệt, đó không chỉ là tình đồng chí, đồng đội, mà còn là tình cảm chị em gắn bó, đoàn kết, cùng nhau vượt qua mọi khó khăn, khốc liệt của cuộc chiến đầy cam go phía trước.
Truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi, không chỉ gây ấn tượng mạnh với người đọc bởi sự khốc liệt của tuyến đường Trường Sơn những năm kháng chiến chống Mỹ, mà còn gây ấn tượng với tuyến nhân vật trong truyện, đặc biệt là nhân vật Phương Định, một có gái ưu tú, có nhiều nét đẹp đáng quý cả về ngoại hình lẫn tính cách. Trong đó đáng chú ý nhất chính là vẻ đẹp của tinh thần dũng cảm, kiên cường trong chiến đấu lý tưởng cách mạng sáng ngời, sự đoàn kết, tình đồng chí đồng đội sâu sắc.
Trong lúc cuộc kháng chiến chống Mỹ diễn ra ác liệt nhất, không chỉ các chàng trai mà các cô gái thanh niên cũng xung phong ra chiến trường, tham gia vào cuộc chiến tranh để giành lại độc lập cho dân tộc. Đó cũng chính là đề tài gợi nguồn cảm hứng cho các nhà văn, nhà thơ lúc bấy giờ. Với khả năng sáng tạo và xây dựng hình tượng sống động cùng với những ngày tháng lăn lộn nơi chiến trường, Lê Minh Khuê đã khắc họa thành công hình ảnh những cô gái thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn với những vẻ đẹp kì diệu của tâm hồn, lòng dũng cảm và tình đồng đội thân thương qua truyện ngắn "Những ngôi sao xa xôi". Tiêu biểu là nhân vật Phương Định - nhân vật chính của truyện.
Lê Minh Khuê là một cây bút nữ chuyên viết truyện ngắn. Trưởng thành trong cuộc kháng chiến chống Mỹ của dân tộc, ngòi bút của bà trong chiến tranh luôn hướng về cuộc sống chiến đấu của tuổi trẻ trên tuyến đường Trường Sơn. Truyện ngắn "Những ngôi sao xa xôi" là một trong những tác phẩm tiêu biểu của bà viết về đề tài này. Tác phẩm được bà sáng tác vào năm 1971, lúc cuộc kháng chiến chống Mỹ của dân tộc diễn ra hết sức ác liệt. Truyện ngắn là một bức tranh sinh động về cuộc kháng chiến với những ngôi sao mà ánh sáng của nó chiếu rọi trong lòng ta - ánh sáng của chủ nghĩa anh hùng cách mạng. Đó là những cô trinh sát mặt đường giữa bụi mù Trường Sơn.
Truyện xoay quanh nhân vật chính là Phương Định - một cô gái thanh niên xung phong sống cùng đồng đội, Thao, Nho, trên cao điểm, giữa một vùng trọng điểm ở tuyến đường Trường Sơn. Công việc của họ tuy vất vả và nguy hiểm nhưng các cô vẫn có những giây phút hồn nhiên, thơ mộng của tuổi trẻ. Trong một lần phá bom, Nho bị thương, Phương Định và Thao đã chăm sóc rất tận tình. Cũng là lúc có một trận mưa đá ào xuống, Phương Định được sống lại với niềm vui trẻ thơ và cô lại nhớ về thành phố và gia đình.
Phương Định có hoàn cảnh sống và chiến đấu rất khó khăn, gian khổ. Họ sống trên một cao điểm, trọng điểm ở tuyến đường Trường Sơn giữa mênh mông khói bụi và bom đạn hủy diệt của kẻ thù. Công việc của họ là "đo khối lượng đất lấp vào hố bom, đếm bom chưa nổ và nếu cần thì phá bom". Các cô phải đối diện với thần chết từng phút, từng giờ, "thần kinh căng như chão, tim đập bất chấp cả nhịp điệu chân chạy mà vẫn biết rằng khắp chung quanh có nhiều quả bom chưa nổ.Trong "lúc đơn vị thường ra đường vào lúc mặt trời lặn và làm việc có khi suốt đêm" thì các cô, tổ trinh sát mặt đường, phải chạy trên cao điểm cả ban ngày, dưới cái nóng trên 30 độ. Từ cao điểm trở về, mặt các cô ai cũng "hai con mắt lấp lánh", "cười thì hàm răng lóa lên khuôn mặt nhem nhuốc". Nhiệm vụ của họ thật quan trọng nhưng cũng đầy gian khổ, hi sinh, thể hiện phần nào hiện thực cuộc chiến đầy khắc nghiệt. Và cũng từ đó, ta thấy sáng ngời lên tinh thần yêu nước, đầy quả cảm của các cô gái thanh niên xung phong.
Phương Định là một cô gái Hà Nội vào chiến trường. Ấn tượng đầu tiên về cô là vẻ bề ngoài đáng yêu, trẻ trung, xinh xắn và đầy sức sống. Cô có "hai bím tóc dày, tương đối mềm, một cái cổ cao, kiêu hãnh như đài hoa loa kèn". Đặc biệt, cô có đôi mắt với ánh cái nhìn sao mà xa xăm. Chẳng phải ngẫu nhiên mà các anh pháo thủ và lái xe lại hay hỏi thăm cô, hay "viết những thư dài gửi đường dây", "mặc dù có thể chào nhau hằng ngày". Phương Định cảm nhận được điều đó, cô cảm thấy vui và tự hào nhưng chưa dành tình cảm cho một ai. Cô chỉ thích ngắm mình trong gương và làm điệu hoặc có vẻ kiêu kì một cách đáng yêu khi thấy các đồng đội của mình tiếp xúc với một anh bộ đội nói giỏi nào đó.
Phương Định vừa bước qua tuổi học trò hồn nhiên, vô tư lự. Cô mang theo vào chiến trường Trường Sơn đầy ác liệt cả những nét đáng yêu của một cô gái tuổi mới lớn, mang theo cả một tâm hồn mơ mộng, rất hồn nhiên, yêu đời. Cô mê hát. Sống trong hoàn cảnh ác liệt của bom đạn trên chiến trường Trường Sơn, lúc nào cũng cận kề với cái chết, cô vẫn không bỏ đi sở thích của mình. "Thường cứ thuộc một điệu nhạc nào đó rồi bịa ra lời mà hát. Lời tôi bịa lộn xộn mà ngớ ngẩn đến tôi cũng phải ngạc nhiên, đôi khi bò ra mà cười một mình "Tuy vậy, chị Thao vẫn say mê chép những lời bài hát mà Định bịa ra. Cô thích rất nhiều bài, "thích Ca-chiu-sa của Hồng quân Liên Xô. Thích ngồi bó gối mơ màng: "Về đây khi mái tóc còn xanh xanh.."Đó là dân ca Ý trữ tình giàu có". Cô hát trong những khoảnh khắc "im lặng" khi máy bay trinh sát rè rè trên đầu, khi cơn bão lửa sắp chụp xuống cao điểm. Cô hát để động viên đồng đội và cũng là để động viên chính bản thân mình, để gửi vào trong tiếng hát nỗi khát khao của tuổi trẻ, của người chiến sĩ, mong được trở về quê hương yêu dấu, được gặp lại người yêu sau bao nhiêu nhớ nhung, chờ đợi.
Phương Định sống với những kỉ niệm của tuổi thiếu nữ vô tư giữa gia đình và thành phố Hà Nội thân yêu. Gặp một trận mưa đá, ở cô lập tức toát lên một niềm vui con trẻ, niềm vui ấy nở tung ra, say sưa, tràn đầy. Cô nhặt những hạt mưa đá để rồi bâng khuâng ngơ ngác khi thấy nó tan biến bất ngờ, cũng nhanh như khi nó ập đến. "Tôi bỗng thẫn thờ, tiếc không nói nỗi...Tôi nhớ một cái gì đấy, hình như mẹ tôi, cái cửa sổ hoặc những ngôi sao to trên bầu trời thành phố" Tất cả mọi kỉ niệm đẹp nhất ở thành phố Hà Nội, về mẹ, về tuổi thiếu nữ trong sáng, vô tư như ùa về, xoáy mạnh trong lòng cô gái. Chính những kỉ niệm đó đã làm dịu mát tâm hồn cô trong hoàn cảnh khốc liệt của chiến tranh.
Viết về người lính và chiến tranh là nguồn cảm hứng của rất nhiều nhà thơ, nhà văn. Với Phạm Tiến Duật,ta được đến với sự trẻ trung,ngang tàng của các chiến sĩ Trường Sơn qua "Bài thơ về tiểu đội xe không kính". Gặp "Khoảng trời hố bom" của Lâm Thị Mỹ Dạ,ta lại bắt gặp những cô gái mở đường không tiếc thân mình "đánh lạc hướng thù hứng lấy luồng bom". Và đến với "Những ngôi sao xa xôi" của Lê Minh Khuê ta lại không khỏi thán phục trước tinh thần dũng cảm, tình đồng đội nồng ấm, tâm hồn lạc quan trong sáng của ba nữ thanh niên xung phong mà đề lại ấn tượng sâu sắc nhất trong em là Phương Định.
Phương Định cùng Nho và Thao - những cô gái thanh niên xung phong sống trên cao điểm mênh mông khói bụi Trường Sơn và bom đạn hủy diệt của kẻ thù. Công việc của chị và đồng đội trong tổ trinh sát mặt đường là "đo khối lượng đất đá lấp hố bom, đếm bom chưa nổ và nếu cần thì phá bom" để bảo vệ con đường cho những đoàn xe băng về phía trước,góp phần vào sự nghiệp giải phóng miền Nam thống nhất đất nước. Công việc của chị thật vinh quang nhưng cũng đầy hi sinh gian khổ. Song chính hoàn cảnh gian khó hiểm nguy ấy đã làm cho chúng ta cảm nhận được những phẩm chất đáng quý của chị.
Cảm nhận đầu tiên về nhân vật Phương Định là vẻ đẹp của tinh thần dũng cảm,thái độ bình tĩnh vượt lên mọi hiểm nguy.Hằng ngày,chị thường xuyên phải chạy trên cao điểm bị bom đạn cày nát mà còn ẩn dấu những quả bom chưa nổ.Điều đó cũng có nghĩa chị luôn phải đối mặt với thần chết.Mỗi ngày, chị phải phá từ 3-5 lần bom, nguy hiểm là vậy nhưng chị vẫn bình thản thậm chí còn thấy thú vị dù trên mình còn có vết thương chưa lành miệng.Cứ mỗi lần phá bom,đất rắn,tiếng xẻng va chạm vào cỏ quả bom nghe sắc lạnh đến ghê người.Ngay cả lúc ấy,chị vừa trách vừa nhắc nhở mình "phải nhanh hơn chút nữa",nếu không vỏ quả bom nóng lên hoặc nóng từ bên trong quả bom hay nóng do mặt trời khi đó sẽ rất nguy hiểm". Xác định được tính chất nguy hiểm,song với tinh thần dũng cảm cùng tình yêu Tổ quốc,chị đã vượt qua tất cả.Thao tác,tư thế,thái độ bình tĩnh khi phá bom là vẻ đẹp đáng quý ở Phương Đinh nói riêng và những cô gái trẻ nói chung.Có những lúc,chị cũng nghĩ đến cái chết nhưng cái chết này mờ nhạt. Còn ý nghĩa cháy bỏng là " Liệu mìn có nổ.bom có nổ không? Làm thế nào để châm mìn lần thứ hai?". Mục đích hoàn thành nhiệm vụ luôn được chị đặt lên trên hết.
Trong chị luôn thường trực tình đồng đội,đồng chí nồng ấm.Tấm lòng vị tha của chị luôn quan tâm tới đồng đội.Khi chị Nho và Thao ở trên cao điểm, phải ở nhà trực máy nhưng trong lòng Phương Định luôn lo lắng,sốt ruột,đứng ngồi không yên.Chị lo lắng đến mức chạy ra chạy vào lắng nghe cả tiếng súng hỗ trợ của các anh bộ đội pháo binh.sự lo lắng ấy khiến chị cáu với cả đội trưởng "Trinh sát chưa về".Điều đó thể hiện lòng quan tâm,lo lắng của chị với đồng đội thật sâu sắc.Chị luôn trìu mến,yêu thương bạn bè, chẳng thế mà chị đã nhận xét về người đồng đội trẻ tuổi-Nho,chị phát hiện ra vẻ dễ thương của Nho "nhẹ,mát mẻ như một que kem trắng",chị còn hiểu rất rõ sở thích của bạn, của đồng đội. Chị Thao thích ghi bài hát mặc dù chị hát toàn sai nhạc, chị ghi tới ba cuốn sổ dày bài hát,chị Thao còn thích tỉa đôi lông mày nhỏ như que tăm, chị hiểu được sự cương quyết,tạo báo nhưng rất đáng gờm trong công việc của chị Thao.Tuy vậy chị Thao rất sợ máu và vắt. Chị hiểu được ở Nho thích thêu thùa,trên ngực áo của Nho luôn có một bông hoa.Chị còn hiểu được tâm trạng của đồng đội như khi Nho bị thương, chị Thao thì cuống quýt lên còn Nho lại bình tĩnh, gan dạ. Phương ĐỊnh băng bó,tiêm thuốc và pha sữa cho Nho.Tình cảm đồng đội, đồng chí là ngọn lửa sưởi ấm lòng, là niềm tin, là động lực, là nguồn động viên khích lệ các chị thêm vững lòng trên mặt trận đầy gian nguy này. Ngược lại,chị Phượng Đinhk cũng rất cần sự cổ vũ, động viên của đồng đội.Chị cảm thấy ấm lòng và tự tin hơn khi cảm thấy ánh mắt dõi theo, khích lệ của các anh chiến sĩ pháo binh. Chị được rất nhiều chiến sĩ cảm mến. Điều đó càng làm tình đồng đội,đồng chí trong chị thêm sâu đậm biết bao!
Nét nổi bật và cũng là điểm hấp dẫn nhất của Phương ĐInh với người đọc chúng ta là tâm hồn trong sáng,giàu mơ mộng,là sự hồn nhiên như trẻ thơ của chị. Chị là cô gái Hà Nội vào chiến trường khói lửa,chị vẫn hay nhớ nhà,nhớ những kỉ niệm tuổi thơ.Chị hay hát,hay cười một mình, ngắm mình trong gương. Chị tự đánh giá mình là "một cô gái khá". Chị có cái điệu đà của người Hà Nội nhưng là cái điệu thật đáng yêu vì nó hồn nhiên và vô cùng chân thực.
Qua nhân vật Phương Định, ta càng hiểu thêm về những vẻ đẹp đáng quý của những cô giá thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn nói riêng và thế hệ trẻ Việt Nam trong những năm tháng hào hùng ấy. Âm vang của những câu hát sau sẽ luôn vang vọng trong con người Việt Nam với lòng tự hào đầy trân trọng:
"Cô gái mở đường ra đi cứu nước
Tiếng hát ai vang vọng núi rừng....."
Lê Minh Khuê là nhà văn thuộc thế hệ những tác giả bắt đầu sáng tác trong thời kì kháng chiến chống Mĩ. Với tài năng và sự tìm tòi, khám phá của mình, bà sớm gặt hái được nhiều thành công về mảng đề tài là cuộc sống chiến đấu của những thanh niên xung phong và bộ đội trên tuyến đường Trường Sơn. "Những ngôi sao xa xôi" là một trong những truyện ngắn tiêu biểu của Lê Minh Khuê. Nhân vật chính trong tác phẩm - Phương Định - là nhân vật giành được nhiều sự yêu mến, cảm phục của người đọc bởi vẻ đẹp ngoại hình, tâm hồn và sự dũng cảm, ngoan cường, bình tĩnh ung dung trước hiểm nguy.
Phương Định gây cảm tình đầu tiên cho người đọc bởi vẻ trẻ trung, xinh đẹp của một cô gái mới lớn. Cô là người nhạy cảm và luôn quan tâm đến hình thức của mình. Cô tự đánh giá: "Tôi là con gái Hà Nội. Nói một cách khiêm tốn, tôi là một cô gái khá. Hai bím tóc dày, tương đối mềm, một cái cổ cao, kiêu hãnh như đài hoa loa kèn. Con mắt tôi thì các lái xe bảo: Cô có cái nhìn sao mà xa xăm", vẻ đẹp ấy của cô đã hấp dẫn bao chàng trai: "các anh pháo thủ và lái xe hay hỏi thăm tôi". Điều đó làm Phương Định tự hào nhưng điều đặc biệt là cô chưa dành riêng tình cảm cho ai.
Nhân vật chính của tác phẩm còn khiến người đọc khâm phục bởi sự dũng cảm ngoan cường, bình tĩnh ung dung vượt lên khó khăn nguy hiểm.
Phương Định cùng những người bạn của minh sống và chiến đấu trên một cao điểm, giữa một vùng trọng điểm trên tuyến đường Trường Sơn. Chị phải chạy trên cao điểm đánh phá của máy bay địch. Sau mỗi trận bom, chị cùng đồng đội phải lao ra trọng điểm, đo và ước tính khối lượng đất đá bị bom địch đào xới, đếm những quả bom chưa nổ và dùng những khối thuốc nổ đặt vào cạnh nó để phá. Đó là công việc mạo hiểm với cái chết luôn gần kề tạo áp lực khiến thần kinh vô cùng căng thẳng. Thực hiện công việc đó, Phương Định và đồng đội phải rất bình tĩnh và họ đã thực sự bình tĩnh, ung dung một cách lạ thường. Thậm chí, với họ, công việc ấy đã trở thành bình thường: "Công việc của chúng tôi là ngồi đây. Khi có bom nổ thì chạy lên, đo khối lượng đất lấp vào hố bom, đếm bom chưa nổ và khi cần thì phá bom".
Mặc dù đã quen với công việc nguy hiểm này, thậm chí một ngày có thế phải phá tới năm quả bom nhưng mỗi lần vẫn là một thử thách tột độ với thần kinh của Phương Định. Từ khung cảnh và không khí chứa đầy càng thẳng đến cảm giác là các anh cao xạ ở trên kia cũng đang theo dõi từng động tác cử chỉ của mình để lòng dũng cảm ở cô như được kích thích bởi sự tự trọng: "Tôi đến gần quả bom... đàng hoàng mà bước tới" ở bên quả bom kề sát với cái chết im lim và bất ngờ, từng cảm giác của con người như cũng trở nên sắc nhọn hơn: "Thỉnh thoảng lưỡi xẻng chạm vào quả bom. Một tiếng động sắc đến gai người cứa vào da thịt tôi. Vỏ quả bom nóng. Một dấu hiệu chẳng lành".
Đặc biệt, Phương Định càng khiến người đọc yêu mến, trân trọng hơn bởi tâm hồn trong sáng, tinh tế. Chị rất giàu tình cảm với đồng chí, đồng đội, quê hương và vô cùng lạc quan yêu đời. Định lo lắng mỗi khi Nho và Thao làm nhiệm vụ trên cao điểm chưa về, cô còn hiểu được tính cách, sở thích của từng người đồng đội của mình.
Phương Định cũng là người con gái có một thời học sinh hồn nhiên, vô tư bên người mẹ thân thương trong một căn buồng nhỏ nằm trên một đường phố yên tĩnh hồi Hà Nội còn thanh bình trước chiến tranh. Những kỉ niệm ấy luôn sống lại trong cô giữa chiến trường dữ dội. Nó là niềm khao khát làm dịu mát tâm hồn trong hoàn cảnh căng thẳng, khốc liệt của chiến trường.
Vào chiến trường đã ba năm, làm quen với những thử thách hiểm nguy, giáp mặt hàng ngày với cái chết nhưng ở Phương Định không mất đi sự hồn nhiên trong sáng và cả những mơ ước về tương lai: "Tôi mê hát", "thích nhiều bài".
Phương Định là cô thanh niên xung phong trên tuyến đường huyết mạch Trường Sơn những ngày kháng chiến chống Mĩ. Chị tiêu biểu cho thế hệ trẻ Việt Nam trong những năm tháng hào hùng ấy. Họ là những người không tiếc tuổi thanh xuân, hiến dâng trọn vẹn cho Tổ quốc những gì quý giá nhất:
"Xẻ dọc Trường Sơn đi đánh Mĩ
Mà lòng phơi phới dậy tương lai"
Trong "Những ngôi sao xa xôi", Lê Minh Khuê đã miêu tả chân thực và sinh động tâm lí nhân vật. Tác phẩm được kể từ ngôi thứ nhất tạo thuận lợi cho tác giả miêu tả thế giới nội tâm qua việc để nhân vật tự sự về mình.
Nhân vật Phương Định trong "Những ngôi sao xa xôi" của Lê Minh Khuê mang những đặc điểm tốt đẹp tiêu biểu cho tâm hồn những chàng trai, cô gái thanh niên xung phong lên đường chống Mĩ trong những năm tháng vất vả mà hào hùng của dân tộc. Phương Định để lại trong lòng độc giả niềm yêu mến, cảm phục đối với thế hệ trẻ Việt Nam trong những ngày tháng bom rơi đạn nổ ấy. Và hơn thế, điều đó trở thành động lực để thế hệ trẻ Việt Nam hôm nay viết tiếp nét son trong trang sử của thời đại mình.
Thế hệ trẻ Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước bước vào thơ ca đã có nhiều chân dung quen thuộc và đáng yêu, đáng cảm phục: những chiến sĩ lái xe trong "Bài thơ về tiểu đội xe không kính" của Phạm Tiến Duật, những cô gái mở đường trong "Khoảng trời hố bom" của Lâm Thị Mĩ Dạ,... Và Lê Minh Khuê - một nhà văn thuộc thế hệ những tác giả bắt đầu sáng tác trong thời kì kháng chiến chống Mĩ - cũng đóng góp một chân dung như thế cho văn học nước nhà: cô gái Phương Định trong truyện ngắn "Những ngôi sao xa xôi". Đó là một nữ chiến sĩ thanh niên xung phong xinh đẹp, trong sáng, giàu tình cảm và dũng cảm, ngoan cường.
Là một cô gái thanh niên xung phong có nhiệm vụ cùng đồng đội san lấp những hố bom trên tuyến đường Trường Sơn lửa đạn, ngày đêm đối mặt với đất bụi, khói bom nhưng Phương Định không hề mất đi vẻ trẻ trung, xinh đẹp của một cô gái mới lớn. Chị là người nhạy cảm và luôn quan tâm đến hình thức của mình. Chị tự đánh giá: "Tôi là con gái Hà Nội. Nói một cách khiêm tốn, tôi là một cô gái khá. Hai bím tóc dày, tương đối mềm, một cái cổ cao, kiêu hãnh như đài hoa loa kèn. Còn mắt tôi thì các lái xe bảo: Cô có cái nhìn sao mà xa xăm", vẻ đẹp ấy của chị đã hấp dẫn bao chàng trai "các anh pháo thủ và lái xe hay hỏi thăm tôi".
Nhưng điều đặc biệt ở Phương Định là không bị "cái nết đánh chết cái đẹp"; ngược lại, chị đã để sự dũng cảm, ngoan cường và vẻ đẹp tâm hồn trong sáng, giàu tình thương tôn thêm vẻ đẹp cho mình.
Phương Định cùng những người bạn của mình sống và chiến đấu trên một cao điểm, giữa một vùng trọng điểm trên tuyến đường Trường Sơn. Chị phải chạy trên cao điểm đánh phá của máy bay địch. Sau mỗi trận bom, chị cùng đồng đội phải lao ra trọng điểm, đo và ước tính khối lượng đất đá bị bom địch đào xới, đếm những quả bom chưa nổ và dùng những khối thuốc nổ đặt vào cạnh nó để phá. Đó là công việc mạo hiểm với cái chết luôn gần kề tạo áp lực khiến thần kinh vô cùng căng thẳng. Thực hiện công việc đó, Phương Định và đồng đội phải vô cùng bình tĩnh và họ đã thực sự bình tĩnh, ung dung một cách lạ thường. Thậm chí, với họ, công việc ấy đã trở thành bình thường: "Có ở đâu như thế này không: đất bốc khói, không khí bàng hoàng, máy bay đang ầm ì xa dần. Thần kinh căng như chão, tim đập bất chấp cả nhịp điệu, chân chạy mà vẫn biết rằng có nhiều quả bom chưa nổ, nhưng nhất định sẽ nổ... Rồi khi xong việc, quay lại nhìn đoạn đường một lần nữa, thở phào, chạy về hang".
Mặc dù đã quen với công việc nguy hiểm này, thậm chí một ngày có thể phải phá tới năm quả bom nhưng mỗi lần vẫn là một thử thách tột độ với thần kinh của Phương Định. Từ khung cảnh và không khí chứa đầy căng thẳng đến cảm giác là các anh cao xạ ở trên kia cùng đang theo dõi từng động tác cử chỉ của mình để lòng dũng cảm ở cô như được kích thích bởi sự tự trọng: ''Tôi đến gần quả bom... đàng hoàng mà bước tới". Ở bên quả bom, kề sát với cái chết im lìm và bất ngờ, từng cảm giác của con người như cũng trở nên sắc nhọn hơn: "Thỉnh thoảng lưỡi xẻng... dấu hiệu chẳng lành".
Sống giữa nơi sự sống và cái chết tranh giành nhau từng li một như thế nhưng Phương Định không để tâm hồn mình mòn đi. Chị rất giàu tình cảm với đồng chí, đồng đội, quê hương và vô cùng lạc quan yêu đời.
Giống như hai người đồng đội trong tổ trinh sát, Phương Định yêu mến những người đồng đội trong tổ và cả đơn vị của mình. Đặc biệt, cô yêu mến và cảm phục tất cả những người chiến sĩ mà hằng đêm cô gặp trên trọng điểm của những con đường vào mặt trận. Phương Định đã lo lắng, sốt ruột khi đồng đội lên cao điểm chưa về. Chị yêu thương và gắn bó với bạn bè nên có những nhận xét tốt đẹp đầy thiện cảm về Nho, phát hiện ra vẻ đẹp dễ thương "nhẹ, mát như một que kem trắng" của bạn. Chị còn hiểu và đồng cảm sâu sắc với những sở thích và tâm trạng của chị Thao
Phương Định cũng là người con gái có một thời học sinh hồn nhiên, vô tư bên người mẹ thân thương trong một căn buồng nhỏ nằm trên một đường phố yên tĩnh hồi ở Hà Nội còn thanh bình trước chiến tranh. Những kỉ niệm ấy luôn sống lại trong cô giữa chiến trường dữ dội. Nó là niềm khao khát làm dịu mát tâm hồn trong hoàn cảnh căng thẳng, khốc liệt của chiến trường.
Vào chiến trường đã ba năm, làm quen với những thử thách hiểm nguy, giáp mặt hàng ngày với cái chết nhưng ở Phương Định không mất đi sự hồn nhiên trong sáng và cả những mơ ước về tương lai: ''Tôi thích nhiều bài hát, dân ca quan họ dịu dàng, dân ca Ý trữ tình giàu có".
"Những ngôi sao xa xôi" của Lê Minh Khuê đã miêu tả chân thực và sinh động tâm lí nhân vật. Tác phẩm được kể từ ngôi thứ nhất tạo thuận lợi để tác giả miêu tả thế giới nội tâm qua việc để nhân vật tự sự về mình.
Phương Định là cô thanh niên xung phong trên tuyến đường huyết mạch Trường Sơn những ngày kháng chiến chống Mĩ. Qua nhân vật này, chúng ta hiếu hơn thế hệ trẻ Việt Nam trong những năm tháng hào hùng ấy.
10.1. Dàn ý Cảm nhận nhân vật Phương Định trong truyện Những ngôi sao xa xôi:
a. Mở bài:
- Giới thiệu truyện ngắn “Những ngôi sao xa xôi”.
- Nêu nhận xét khái quát về hình ảnh nhân vật Phương Định.
b. Thân bài:
*, Hoàn cảnh sống và chiến đấu:
- Thời kì kháng chiến chống Mỹ gian khổ.
- Ở cùng với hai cô gái nữa trong một cái hang dưới chân cao điểm, trên tuyến đường Trường Sơn lịch sử -> Hoàn cảnh khó khăn, có thể gặp nguy bất cứ lúc nào.
- Làm nhiệm vụ nguy hiểm:
+ Canh bom nổ, đo khối lượng đất đá, phát hiện bom, phá bom, đánh dấu bom chưa nổ,...
+ Chạy trên cao điểm cả ngày lẫn đêm.
-> Tử thần có thể đến bất cứ lúc nào.
*, Vẻ đẹp của nhân vật:
* Ngoại hình:
- Là người con gái Hà Nội.
- Vẻ ngoài “khá”:
+ “Hai bím tóc dày, tương đối mềm”
+ “Một cái cổ cao, kiêu hãnh như đài hoa loa kèn”
+ Đôi mắt được nhận xét là “có cái nhìn sao mà xa xăm”
- Tự ý thức được về vẻ đẹp của bản thân.
* Tâm hồn:
- Trong sáng, ngây thơ, giàu cảm xúc:
+ Điềm tĩnh, không vồn vã.
+ Yêu ca hát.
+ Chỉ một trận mưa đá cũng khơi gợi bao cảm xúc trong lòng người con gái.
- Có những phẩm chất của người chiến sĩ:
+ Tinh thần yêu nước sâu sắc.
+ Sự dũng cảm, kiên cường.
+ Tinh thần trách nhiệm với công việc.
+ Tình đồng đội gắn bó, thân thiết.
*, Đánh giá:
- Tác phẩm đã khắc họa được nhân vật Phương Định với nhiều vẻ đẹp và phẩm chất đáng quý.
- Tiêu biểu cho hình ảnh của thế hệ trẻ Việt Nam thời kháng chiến chống Mỹ.
- Nghệ thuật xây dựng nhân vật độc đáo, miêu tả tâm lí nhân vật đặc sắc.
c. Kết bài:
- Khẳng định lại cảm xúc, suy nghĩ về nhân vật Phương Định.
- Liên hệ mở rộng.
10.2. Bài văn mẫu Cảm nhận nhân vật Phương Định trong truyện Những ngôi sao xa xôi ngắn gọn
“Những ngôi sao xa xôi” của Lê Minh Khuê là tác phẩm “có tiếng” viết về con người thời chiến. Truyện đã khắc họa thành công hình ảnh thế hệ thanh niên Việt Nam giai đoạn chống Mỹ cứu nước, trong đó nổi bật là Phương Định. Ở nhân vật đã tỏa sáng lên biết bao phẩm chất tốt đẹp, đáng quý.
Ngay từ những dòng văn đầu tiên, người đọc đã thấy được hoàn cảnh sống và chiến đấu khó khăn mà Phương Định phải đối diện. Cùng với chị Thao và Nho, ba cô gái “ở trong một hang dưới chân cao điểm”. Nơi đó “đường bị đánh lở loét, màu đất đỏ, trắng lẫn lộn”, “chỉ có những thân cây bị tước khô cháy”, “một vài cái thùng xăng hoặc thành ô tô méo mó, han gỉ nằm trong đất”. Thuộc “tổ trinh sát mặt đường”, nhiệm vụ của Phương Định là chạy lên khi có bom nổ, “đo khối lượng đất lấp vào hố bom, đếm bom chưa nổ và nếu cần thì phá bom”. Có khi, những cô gái “bị bom vùi luôn”, thương tích đầy mình. Chính Phương Định “giờ vẫn còn một vết thương chưa lành miệng ở đùi”. Nhưng không vì thế mà cô từ bỏ. Ở cô gái ấy vẫn tỏa sáng rực rỡ giữa bóng đêm chiến trường.
Vẻ đẹp của nhân vật trước hết được thể hiện qua ngoại hình. Là một cô gái Hà Nội, Phương Định tự ý thức được về vẻ đẹp và sức hút của bản thân: “Nói một cách khiêm tốn, tôi là một cô gái khá”, “hai bím tóc dày, tương đối mềm”, “một cái cổ cao, kiêu hãnh như đài hoa loa kèn”, đôi mắt được nhận xét là “có cái nhìn sao mà xa xăm”. Chỉ một vài chi tiết như vậy thôi, người đọc đã thấy được bức chân dung một người con gái trẻ trung, duyên dáng giữa chiến trường ác liệt.
Ở Phương Định, độc giả thấy được những nét đẹp vô cùng hồn nhiên, trong sáng của người thiếu nữ. Cô thích việc ngắm nhìn mình trong gương, tự ý thức được sức hút của bản thân. Nhưng không vì vậy mà cô trở nên kiêu ngạo. Ở người con gái ấy toát ra vẻ điềm tĩnh, trưởng thành, không chút vồn vã. Cô còn yêu thích việc ca hát, dùng tiếng hát của mình để át đi sự khốc liệt của bom đạn vô tình. Tâm hồn cô nhạy cảm, dễ rung động. Chi tiết cơn mưa đá ở cuối truyện đã thể hiện điều đó. Phương Định khi ấy hồn nhiên, vô tư như một đứa trẻ, nhưng cũng đồng thời bộc lộ được chút nhớ nhung, hoài niệm về những ngày còn ở bên gia đình thân yêu. Chính những điều đó đã khiến cho nhân vật trở nên gần gũi hơn, ấn tượng hơn với bao thế hệ người đọc.
Không chỉ có vậy, nhân vật Phương Định còn tỏa sáng với những phẩm chất đáng quý của thanh niên Việt Nam thời chống Mỹ. Gác lại ước mơ của mình, thế hệ trẻ bấy giờ đã hi sinh tuổi xuân, đóng góp công sức cho sự nghiệp chung của đất nước. Ở họ có lòng dũng cảm, bất khuất, kiên cường. Có thể thấy rõ điều đó qua thái độ của Phương Định khi làm nhiệm vụ. Dù khó khăn, vất vả và nguy hiểm đến đâu, cô vẫn không quản ngày đêm, chấp nhận mọi rủi ro để hoàn thành công việc. Vẻ đẹp của thời đại còn được thể hiện qua tình đồng chí gắn bó, thân thiết giữa ba cô gái thanh niên xung phong. Họ yêu thương, đùm bọc lẫn nhau như chị em ruột trong nhà. Đặc biệt là lúc Nho bị thương, người đọc đã thấy được sự quan tâm hết lòng của Phương Định. Vì chị Thao sợ máu, một mình Phương Định đã lo hết mọi việc. Từ đun nước, rửa vết thương đến tiêm cho Nho. Tất cả đều thể hiện tình thương yêu, đùm bọc, khăng khít của các cô gái. Những điều này cũng chính là vẻ đẹp chung của thế hệ trẻ trong kháng chiến chống Mỹ.
Truyện ngắn “Những ngôi sao xa xôi” đã khắc họa rất thành công nhân vật Phương Định. Đó không chỉ là một người con gái đẹp, mơ mộng, hồn nhiên, vui tươi mà còn là người chiến sĩ quả cảm, không ngại khó khăn, gian khổ nơi chiến trường. Vẻ đẹp của Phương Định cũng chính là nét đẹp chung của cả thế hệ trẻ chống Mỹ. Chính họ đã viết nên những trang sử hào hùng cho cả dân tộc.
Qua hình ảnh cô gái thanh niên xung phong quả cảm Phương Định, độc giả lại càng thêm tự hào và biết ơn công lao của những người đi trước. Nhờ họ mà Tổ quốc mới có được sự hòa bình, yên ổn và phát triển được như hôm nay. Từ đó, người đọc cũng trân quý hơn cuộc sống hiện tại, tiếp tục học tập và rèn luyện để đưa đất nước ngày một đi lên.
------------------HẾT--------------------
Nhân vật Phương Định đã để lại vô vàn ấn tượng sâu sắc trong lòng bao thế hệ bạn đọc. Em hãy ghé qua Taimienphi.vn để cập nhật thêm những bài viết cùng chủ đề nhé: Ý nghĩa nhan đề Những ngôi sao xa xôi của Lê Minh Khuê; Cảm nhận về ba cô gái thanh niên xung phong trong truyện Những ngôi sao xa xôi. Ngoài ra, Cảm nhận của anh chị về nhân vật Xi-ta trong Rama buộc tội là một bài học quan trọng mà các em cần phải đặc biệt lưu tâm.